basın özetleri 29.09.25

Haravgi gazetesinin ana haberi:

Avrupa’dan Kıbrıs’a ayrılan fonlar, 691 milyon avro buzdolabında– Kurtarma Mekanizmasından yararlanma oranı sadece %43, takvim ise sona eriyor

Öne çıkan noktalar şöyle:

Yeşil vergilerin yerine başka bir tedbirin konulması mümkün ama bunun için hükümetin siyasi irade göstermesi gerekiyor. Hedef ve kilometre taşlarının uygulanmasında ilerleme oranı sadece %33’te kaldı ve tamamlanması için yalnızca 15 ay bulunuyor. Ekonomi büyürken, maaşlar geride kalıyor; AB ortalamasının %40 altında.

Habere göre

Kıbrıs için ayrılan 691 milyon avroluk fon, Kurtarma ve Dayanıklılık Mekanizmasında donmuş durumda ve bunun önemli bir bölümünün hiçbir zaman serbest bırakılmaması ihtimali artık somut bir risk olarak görülüyor. 2021-2026 dönemi için bu mekanizmadan fonların kullanım oranı %43’te kalırken, takvimin sona ereceği 2026 sonuna sadece 15 ay var.

Avrupa Parlamentosu Araştırma Servisi’nin AB’nin ekonomik gidişatını ve ulusal kurtarma planlarının uygulanma ilerlemesini değerlendiren raporuna göre, Kıbrıs’ın planı toplamda 1,221 milyar avroluk bütçeye sahip. Bugüne kadar Kıbrıs, ön finansman olarak 178 milyon avro ve sonuçlara dayalı ödemeler kapsamında 352 milyon avro aldı. Yani yaklaşık 691 milyon avro daha serbest bırakılmayı bekliyor.

Aynı rapor, Kıbrıs planında 271 hedef ve kilometre taşı bulunduğunu ve bunların gerçekleşme oranının sadece %33 olduğunu vurguluyor. Bu oran, AB ortalamasının altında. Yani uygulama hızlandırılmazsa, ülke yüz milyonlarca avroyu kaybetme riskiyle karşı karşıya.

Karşılaştırma yapmak gerekirse, fon kullanımında en yüksek oranlara sahip ülkeler: Fransa (%85), İtalya (%72), Danimarka ve Malta (%67).

*

Alithia gazetesinin ana haberi:

ELAM bizi yine utandırdı – DİSİ’den açıklama: Tempi anısının istismarı Yunanistan’a hakarettir

ELAM, Tempi faciasıyla ilgili adalet arayışını değil, acının siyasi istismarını hedefleyen bir araştırma misyonu önerisini destekledi. DİSİ Sözcüsü ve milletvekili Onufrios Koulas, “Tam bir ciddiyetle aydınlatılması gereken bir olayda küçük siyasi hesapların yapılması kabul edilemez” dedi.

ELAM’ın, Brüksel’de radikal sol ve aşırı sağ güçlerle tam bir uyum içinde hareket etmesi tepki çekti. Bu tutumun siyasi kazanç getirmek yerine, partinin sorumsuzluğunu ve siyasi çıplaklığını ortaya koyduğunu vurgulayan Koulas, “Tempi kurbanlarının anısını ve ailelerinin acısını böylesine kaba bir şekilde istismar etmek, utanç vericidir. Bu suçun tam olarak aydınlatılması ve adaletin sağlanması, ciddiyet ister; küçük siyasi hesaplar değil” ifadelerini kullandı.

Koulas ayrıca, ELAM’ın Yunanistan’daki muhalefetin en zehirli sesleriyle, hatta SYRIZA’yla dahi aynı çizgide buluşmasının, hem Yunanistan’a hem de Kıbrıs’a zarar verme pahasına gerçekleştiğini kaydetti.

DİSİ’nin açıklamasında, “ELAM, bu tutumundan utanç duymak yerine partimize saldırmayı seçti. Siyaset yozlaştığında geriye sadece utanç ve yüz karası kalır” denildi.

DİSİ’nin sert eleştirilerine yanıt veren ELAM ise yayımladığı açıklamada, söz konusu talebin bizzat Tempi kurbanlarının yakınları tarafından gündeme getirildiğini söyledi ve şu ifadeleri kullandı: “Neyi gizlemeye çalışıyorlar? Anavatan’la ilgili olarak ise Yeni Demokrasi’ye ait olmayan Yunanistan’ı hatırlamaları iyi olur. Onu her koşulda desteklemeye çalışıyorlar ki bir seçim dönemi de söz konusu değil.

*

Fileleftheros gazetesinin ana haberi:

Tatar’ın seçim oyunları – Üçlü görüşmeye hellim, İsrail’den silahlar ve Afrikalı öğrenciler için gitti – İşgalci lider üçlü toplantının gündeminin dışında kaldı – Guterres şikâyetleri bir kenara bıraktı, müzakereleri yeniden başlatmak istiyor

Ersin Tatar, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in çağrısıyla New York’ta düzenlenen üçlü toplantıya Kıbrıs sorununu görüşmek için değil, seçim hesaplarıyla ve Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis’i şikâyet etmek amacıyla gitti.

Kıbrıs Türk liderinin aksine hem Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri hem de Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı toplantının gündemine bağlı kaldı ve Kıbrıs sorunundaki müzakere sürecinin nasıl yeniden başlatılabileceğine odaklandı.

Tatar’ın niyetinin seçim amaçlı olduğu açıktı ve kendisine bu tutumdan kaçınması yönünde tavsiyeler verilmesine rağmen, üçlü toplantıya katılarak Kıbrıs Cumhuriyeti’ni suçlamayı seçti. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin dahi Tatar’ın tavırlarından rahatsız olduğu, kendisine toplantının amacının Kıbrıs sorununda ilerleme sağlamak olduğunu hatırlattığı belirtildi.

Guterres’in, bir sonraki çok taraflı konferansın hedefinin 2017’de Crans-Montana’da kesilen noktadan Kıbrıs sorununu yeniden başlatmak olduğunu vurgulaması iki yönlü mesaj içeriyor:

1. Kasım ayında ya da başka bir tarihte yapılacak gayrıresmî çok taraflı toplantının gündeminin güven artırıcı önlemlere değil yalnızca Kıbrıs sorununun özüne dönük olacağını, tüm taraflara açıkça bildirdi.
2. Türk tarafına, çözüm şekline ilişkin başka yönlere bakmayı bırakmaları ve müzakerelerin temel çerçevesine odaklanmaları gerektiği mesajını verdi.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri ayrıca, uluslararası alanda onlarca yıl tıkanıklık yaşayan başka meselelerin de nihayetinde çözüldüğünü hatırlatarak, Kıbrıs sorunu için de çözüm yolunun kapalı olmadığını vurguladı.

*

Son olarak da Politis gazetesinin ana haberi

Kaybedilen yıl projeye mayın niteliğinde – Özel haber: Vasiliko için verilen hibenin iptal edilme tehlikesini hükümet geçen yıldan beri biliyordu

Politis gazetesi bugün, hükümetin elinde Kasım 2024’ten bu yana Vasilikon’daki terminalin tamamlanmasına ilişkin senaryoları kapsayan tam kapsamlı bir operasyonel ve finansal etüt bulunduğunu ama buna rağmen neredeyse bir yıl geçtiği halde hiçbir karar almadığını net bir şekilde ortaya koyuyor.

Finansal güvence ve stratejik tavsiye sağlayan büyük bir danışmanlık firması olan KPMG tarafından hazırlanıp Doğalgaz Altyapı Şirketi ETYFA’ya iletilen bu etütte, sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) kabul terminalinin geliştirilmesi projesi için çeşitli senaryolar yer alıyordu. Aynı zamanda, projenin uygulanmasındaki gecikmeler nedeniyle Avrupa finansmanının kaybedilmesi riskinin de mevcut olduğu açıkça kaydedilmişti.

Bir yıl önce, çalışmaların askıya alınması sonucunda Avrupa hibelerinin serbest bırakılması zaten projenin finansman yapısındaki en zayıf halka olarak değerlendiriliyordu. Ortaya çıkan sonuca göre ise yalnızca hibeyi koruma yönünde hiçbir girişim yapılmamış olmakla kalınmadı, aynı zamanda projede yeni bir mali boşluk da açılmış oldu.