basın özetleri 07.07.25

Bugünkü Kıbrıs Rum gazetelerinden Haravgi ve Filelefteros’un ana haberinde Kıbrıs sorununu var.

Filelefteros "Sahne Holguin’de"– New York Öncesi Son Dokunuşlar – Lefkoşa Tüm Senaryolara Hazır Olduğunu Bildiriyor” başlıklarıyla verirken ana haberini Haravgi yeni çok taraflı toplantının müzakerelerin başlamasına yönelik perspektifler taşımadığını öne çıkarıyor.

Filelefteros’a göre; Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin özel temsilcisi Maria Angela Holguin, bugün Kıbrıs’ta yeni bir tur görüşmelere başlıyor. Holguin, adada her iki liderle ayrı ayrı görüşmeler yapacak ve iki müzakereciyle ortak bir toplantı gerçekleştirecek. Temsilci, önümüzdeki haftanın ortasında New York'ta gerçekleşecek çok taraflı konferans öncesinde son dokunuşları yapmayı amaçlıyor. Hedef, süreci canlı tutmak. Lefkoşa ise tüm senaryolara hazır olduğunu belirtiyor.

Hükümet Sözcü Yardımcısı, Cumhurbaşkanı Hristodulidis, “ortaya çıkacak her şeye yanıt vermeye hazır” dedi. Lefkoşa’nın tutumu, “New York’ta somut sonuçlar elde edilmesi gerektiği, sürecin sürdürülmesi ve bir sonraki adıma geçilmesi için uygun koşulların yaratılması” yönünde. Bir gazetecinin, BM Genel Sekreteri'nin raporunda gaspçılar nedeniyle oluşan gerilimden söz etmesinin bizim tarafımız açısından süreci kolaylaştırıp kolaylaştırmadığına dair sorusuna yanıt veren Sözcü Andoniu, “Genel Sekreter her zaman eşit mesafede bir çerçevede hareket eder. Onun rolü bu, biz, onun bazı önerilerine dair birçok kez çekincelerimizi ifade ettik,” dedi. “Biz, örneğin gasp etme konusundaki ifadesine katılmama hakkımızı saklı tutuyoruz. Çekincelerimizi iletiyoruz. Şu anda taslak aşamasındayız ve biz de istediğimiz değişiklikleri sağlamak adına diplomatik girişimlerde bulunuyoruz,” diye ekledi.

BM Genel Sekreteri'nin kişisel temsilcisi Maria Angela Holguin’in ziyaretine ilişkin olarak, Hükümet Sözcü Yardımcısı, Cumhurbaşkanı Hristodulidis’in bu görüşmeyi, “New York’taki yeni toplantıya olumlu bir ruh haliyle gitmeye hazır olduğumuzu iletmek için değerlendireceğini” ifade etti. “Sayın Holguin’in girişimini ve görevini destekliyoruz, aynı şekilde Genel Sekreter’in çabasını da destekliyoruz,” dedi. Andoniu’ya göre, Kıbrıs meselesi Kıbrıs Rum tarafı için varoluşsal bir sorun. Sürecin ilerlemesini istiyor ve bu toplantıdan hangi somut sonuçların çıkacağını görmek istiyor.

*

Haravgi:

“Yeni Çok Taraflı Görüşme, Müzakerelerin Yeniden Başlaması Açısından Umut Vadetmiyor – António Guterres ve María Holguín Süreci Canlı Tutmaya Çalışacak” başlıklarını atan Haravgi ise ön sayfasında

María Holguín, çok taraflı konferans öncesinde Hristodulidis ve Tatar ile son temas turunu gerçekleştiriyor.

Cumhurbaşkanı, Kıbrıs sorununa ilişkin New York’taki gayri resmî toplantı öncesinde tüm senaryolara hazır bir görüntü sergiliyor.

Avrupa Birliği’nin özel temsilcisi Johannes Hahn’a yapılacak davet hâlâ belirsizliğini koruyor, diye yazıyor.

Habere göre:

New York’taki Çok Taraflı Kıbrıs toplantısı Öncesinde Süreç Belirsizliğini koruyor. 16-17 Temmuz tarihlerinde New York’ta düzenlenecek çok taraflı Kıbrıs zirvesi öncesinde taraflar, mevcut çıkmazın aşılmasının güç olduğunu kabul ediyor. Önceki zirvede üzerinde uzlaşılan altı Güven Artırıcı Önlem’den sadece mezarlıkların restorasyonu ile İki Toplumlu Gençlik Komitesi’nin oluşturulması konusunda sınırlı ilerleme kaydedildi. Gençlik Komitesi için sadece tarafların üye isim listeleri sunuldu.

Uluslararası düzeyde de süreç düşük profilli ilerliyor. Avrupa Birliği’nin Kıbrıs özel temsilcisi Johannes Hahn’a henüz resmi davet dahi gönderilmediği bildiriliyor.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve kişisel temsilcisi María Angela Holguín, sürecin tamamen durmaması için taraflarla temaslarını sürdürüyor. Holguín’in Kıbrıs’taki görüşmelerinin ardından, zirvede en azından sürecin canlı tutulmasına yönelik bir adım atılması hedefleniyor.

Siyasi analizcilere göre sürecin önündeki başlıca engeller arasında, Kıbrıslı Türk lider Ersin Tatar’ın iki devletli çözüm ve ayrı egemenlik talebi ile Türk tarafının bu yöndeki tutumu öne çıkıyor. Ama yanı sıra Rum tarafı da BM çerçevesine sadık kalıyor, ama bu çerçevede ilerleme olmayacağını varsayarak statükoya yatırım yapıyor.

Siyasi analistler, müzakere sürecine sivil toplumun dâhil edilmediğini ve taraflar arasında karşılıklı güvensizliğin sürdüğünü de belirtiyor. Mevcut hazırlıklarla New York’taki zirvenin somut bir sonuç üretme ihtimalinin düşük olduğu değerlendiriliyor.

*

Politis ve Alithia gazetelerinin ön sayfadan verdiği ilgili konunun başlıkları da şöyle:

Politis:

“Yeni temas turu, gözler New York’ta — Yönlendirme ve hazırlık görüşmesi”

Alithia:

“Lefkoşa, New York’a gerçekçi beklentiler olmadan gidiyor — “İstediğimiz noktada değiliz” diyen Hükümet Sözcü Yardımcısı Yannis Andoniu sorumluluğu Türkiye’ye yüklüyor”

*

Alithia gazetesinin ana haberi, devletin sera gazı emisyon haklarının satışından elde ettiği milyonlarca euroluk gelirin, Avrupa Birliği yönergelerine rağmen yeşil dönüşüm hedefleri için kullanılmadığı konusuna odaklanıyor. Gazeteye göre bu kaynaklar, temiz enerjiye geçişle doğrudan ilişkisi olmayan alanlara aktarılıyor ve fosil yakıtlardan bağımsızlaşma süreci, bazı çevrelerin çıkarlarına ters düştüğü için bilinçli olarak yavaşlatılıyor.

Haber şöyle:

"Kirlilik bakanlıklara kaynak yaratıyor – Mazot ve petrolden kurtulmak herkesin çıkarına değil"

Devlet, sera gazı salım haklarının açık artırılmasından milyonlarca euro gelir elde ediyor, ancak bu paralar yeşil dönüşüm için kullanılmıyor. Net Avrupa Birliği direktifine rağmen, bu gelirler karbon bağımlılığından kurtulma ya da temiz enerjiyle ilgili olmayan alanlara dağıtılıyor.

Otobüs ihtiyaçları, yaya yolları, bisiklet yolları ve yangın söndürme ekipmanlarının kiralanması için harcanıyor... Karayolu aydınlatması, enerji tasarrufu konusunda bilgilendirme, araştırmalar, meydanlar, parklar – yetkililerin konu ile ilgili gördüğü her şeye veriliyor.

*

Politis gazetesinin ana haberi, sosyal medya ve TikTok’un gençler arasında elektronik sigara kullanımını artırdığına dikkat çekiyor. Özellikle 15-16 yaş grubunda kullanım oranlarında ciddi artış gözlemleniyor. Uzmanlar, bu artışın geçici bir moda olmadığını, gençlerin sosyal kabul ihtiyacının risk algısının önünde olduğunu vurguluyor.

"TikTok Buharlaşması, Okullarda Yeni Bela — Kıbrıs’ta Gençler Arasında Elektronik Sigara Kullanımında Patlama"

Başlıkları altındaki habere göre; Sosyal medya ve özellikle TikTok, gençler arasında buharlaştırmayı yani "vaping"i bir trende ve sosyal fenomene dönüştürüyor. Kıbrıs'ta 15-16 yaşındaki gençlerin %50'si elektronik sigarayı denemiş durumda; bu oran 2019’a kıyasla endişe verici bir artış gösteriyor.

Eğitim psikoloğu Yorgos Poyatzis, Politis gazetesine yaptığı açıklamada, elektronik sigara kullanımındaki hızlı artışın sadece geçici bir moda ya da gençlik dikkatsizliği olmadığını belirtti. Gençlerin görünürlük ve sosyal kabul ihtiyacının, riskler hakkındaki bilgiden daha ağır bastığını, sosyal medyada damgalamanın olmaması ve davranışın yaygın kabul görmesinin de bu fenomenin idealize edilmesini güçlendirdiğini vurguladı.