basın özetleri 30.06.25

Haravgi gazetesinin ana haberi:

Diyalog Eksikliği ve Eğitimciler Önlemlere Hazır – Eğitim Örgütleri: Kadro Ataması Tek Çıkış Yoludur

Öğretmen sendikaları POED, OELMEK ve OLTEK, bugün, ilerici grubun önerisini benimseyerek önlemlerin artırılıp artırılmayacağına karar veriyor.

Cumhurbaşkanına gönderilen mektuba herhangi bir yanıt gelmemesi, eğitim camiasında öfkenin artmasına neden oluyor.

Hükümetin anlaşmayı ihlal etmesi, "eğitim alanında gereksiz bir çatışmaya yol açacaktır" ifadeleriyle eleştiriliyor.

Habere göre

Öğretmen Sendikaları öğretmenlerin kadroya alınmasının zorunlu olduğunu vurguladı. Bugün ise eğitim sendikaları olağanüstü toplanıyor. Toplantının ana gündem maddesi, kadrolu öğretmen sayısının artırılması ihtiyacı ve hükümetin verdiği sözlerin yerine getirilmemesi konusu olacak. Ayrıca, POED, OELMEK ve OLTEK öğretmen sendikalarının, geçen hafta POED toplantısında İlerici Öğretmenler Hareketi’nin sunduğu öneriyi resmen kabul ederek eylem kararı alma ihtimali hâlâ açık bulunuyor.

Bu sabah, POED, OELMEK ve OLTEK sendikaları bir araya gelerek Kasım 2023’te imzalanan Anlaşmanın uygulanma sürecini değerlendirecek ve bundan sonraki adımlarını kararlaştıracaklar. Sendikalar, hükümetin anlaşmayı ihlal etmesinin eğitim alanında gereksiz çatışmalara ve huzursuzluğa yol açacağını belirtiyor. Anlaşmanın amacı, eğitimde kadrolu öğretmen sayısını artırmak suretiyle geçici öğretmenlerin oranını toplamın %7’sinin altına düşürmek. Sendikalar, taleplerinin mevcut geçici personelin kadroya alınması olduğunu, yeni kadroların yaratılması olmadığını özellikle vurguluyor.

9 Haziran’da Cumhurbaşkanı’na ortak bir mektup göndermelerine rağmen, bugüne kadar resmi bir yanıt alınmamış olması, eğitim camiasında endişe ve tepkileri artırıyor.

*

Politis gazetesinin ana haberi:

Kadın ve çocuklara yönelik şiddet günlük bir olay haline geldi – Mahkemelere her gün ortalama iki ceza davası kaydediliyor

Kadınlar evlerinde dövülüyor, tecavüze uğruyor, aşağılanıyor. Çocuklar ki en masum varlıklar – fiziksel ve cinsel istismarın nesnesi haline geliyor; hem de onları koruması gereken kişiler tarafından.

Aile içi şiddetin boyutlarıyla ilgili Meclis’e sunulan Adalet Bakanlığı verileri sarsıcı. 2021 yılında Polis Suçlarla Mücadele Şubesi bünyesinde Aile İçi Şiddet İl Birimlerinin kurulmasından Nisan 2025’e kadar, yani dört buçuk yıllık bir sürede, toplam 3.230 aile içi şiddet davası açıldı. Bu, ortalama olarak günde iki dava anlamına geliyor.

"ELPIS" adlı dijital platform sayesinde, aile içi şiddet mağdurları, cep telefonlarının ekranına tek bir dokunuşla polisten anında yardım isteyebilecekler. Platforma kayıt olmanın tek yolu ise polis tarafından bir hesap oluşturulması.

*

Alithia gazetesinin ana haberi:

7,5 yılda emisyonlar için 1,173 milyar euro ödedik – Geleneksel elektrik üretimi, tüketicinin açık yarası

Yıllık ortalama yaklaşık 156,4 milyon eurodan bahsediyoruz. Bu maliyet olmadan elektriğin %18 oranında daha ucuz olabileceği belirtiliyor.

Geçen yıl, kesintiler nedeniyle yenilenebilir enerji kaynaklarından 166.000 megavat saatlik üretim (toplamın %28’i) kaybedildi. Bu enerji miktarı 28.000 hanenin bir yıllık ihtiyacını karşılayabilirdi.

Her ne kadar yenilenebilir enerji kaynaklarının üretim karışımındaki payı artsa da, kurulu kilovat başına değerlendirilen oran düşüyor. Hükümetin “güneş paneli takın” çağrısına rağmen, elektrik şebekesi hâlâ esneklikten yoksun ve enerji depolama altyapısı bulunmuyor.

*

Filelefteros gazetesinin ana haberi:

Savunma güçlendirmesi kaçınılmaz – AB Konseyi kararlarının Kıbrıs'a getirisi – AB liderleri artık Amerikan desteğine bel bağlayamayacaklarını fark ettiler

Avrupa Birliği’nin savunma kapasitesini artırma ve bu alanda yapılar oluşturma süreci artık tek çıkar yol olarak görülüyor. Son NATO Zirvesi sonrasında yapılan Avrupa Konseyi toplantısında kayda geçen en önemli bulgulardan biri, Avrupa'nın artık tamamen Amerikan desteğine güvenemeyeceği gerçeğidir.

Bu gelişmelerin Kıbrıs için iki ana yönde kaçınılmaz etkileri olacak:

a) Savunma alanında daha fazla güçlenmeye ve silah sistemlerinin eş zamanlı modernizasyonuna yol açacak,

b) Kıbrıs savunma sanayisine ivme kazandıracak.

*

Kıbrıs Rum gazetelerinin diğer haberlerinden bazı seçmeler:

Alithia gazetesinden:

"Merkezi Cezaevlerinde korkunç koşullar – Mahkûmlar yemeklerinde fare, hamam böceği ve bir diş buldu"

Kadınlar koğuşunda, 6 banyodan yalnızca biri – o da sözde – çalışır durumda. Kadın mahkûmlar aylardır sıcak yemek yiyemiyor.

Yapılan tüm şikâyetlere rağmen hiçbir yetkili konuyu dikkate almadı; hiçbir önlem alınmadı.

Haber, özellikle kadın mahkûmların yaşadığı hijyen ve yaşam koşullarındaki kötüleşmeyi gözler önüne seriyor ve yetkililerin ilgisizliğine dikkat çekiyor.

*

Haravgi gazetesinden:

Kıbrıs meselesiyle ilgili gayriresmî görüşme daha erken yapılacak – Ne zaman gerçekleşmesi bekleniyor

Kıbrıs sorunuyla ilgili İsviçre’nin Cenevre kentinde, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in katılımıyla genişletilmiş gayri resmî konferansın başlangıcı yapılacak.

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Konstandinos Letimbyotis’in KİPE’ye (Kıbrıs Haber Ajansı) yaptığı açıklamaya göre, Kıbrıs meselesine ilişkin gayri resmî görüşmenin Temmuz ayının ikinci yarısında New York'ta yapılması bekleniyor, ancak önerilen tarihlerden daha erken bir zaman dilimi üzerinde duruluyor.

Letimbyotis, KİPE’nin toplantı tarihleriyle ilgili sorusu üzerine, planlamaların Temmuz’un ikinci yarısı için yapıldığını ancak yönelimin bazı daha erken tarihler olduğunu belirtti. “Nihai tarihler konusunda sona yaklaştık,” dedi ve BM tarafından resmi açıklamaların yakında yapılmasının beklendiğini sözlerine ekledi.

New York’ta yapılacak gayri resmî beşli konferans için en muhtemel tarihler 16-18 Temmuz tarihleri arası olarak değerlendiriliyor.

Konferansa hazırlık çerçevesinde, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi María Ángela Holguín ikinci tur temaslarını gerçekleştirecek.

Yarın, Salı 1 Temmuz’da Londra’yı ziyaret edecek, ardından Çarşamba günü Brüksel’e gidecek.

Londra’da Holguín, İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy ile bir araya gelecek. Lammy, ayrıca New York’taki gayriresmî beşli konferansta İngiltere’yi temsil edecek. 16–18 Temmuz tarihleri arasında New York'ta gayriresmî beşli konferans yapılması planlanıyor.

Diğer gazetelerin ilgili başlıkları şöyle:

Filelefteros:

Olgin Londra ve Brüksel’de – Kıbrıs Sorunu Görüşmelerin Gündemine Geri Dönüyor

Alithia:

Olgin, Salı günü Londra’da, Çarşamba günü ise Brüksel’de olacak – Dauty ve Han ile görüşecek

Politis:

Kıbrıs Sorunu: Olgin Londra ve Brüksel’de

Kıbrıs sorunu konusunda hareketli bir hafta yaşanıyor; amaç yeni beşli zirve için uzlaşma sağlamak.

*

Kıbrıslı Rum Öğretmenler Gazze’deki Soykırımı Kınadı – Öğretmenler Yol Gösteriyor…

İlerici İlkokul Öğretmenleri ile Anaokulu Öğretmenleri Hareketi, İlerici Ortaöğretim Öğretmenleri Hareketi ve İlerici Teknik Eğitim Öğretmenleri Hareketi, eğitim camiasını aşağıdaki “Kıbrıs Öğretmenlerinin Gazze’deki Soykırımın Kınanmasına Dair Karar” metnini birlikte imzalamaya çağırdı.

Metinde “Biz, Kıbrıslı öğretmenler olarak, modern tarihin en şiddetli ve insanlık dışı eylemlerinden biri olan İsrail devletinin Filistin halkına karşı devam ettirdiği soykırım karşısında sessiz kalamayız. Ekim 2023’ten bu yana Gazze Şeridi, on binlerce sivilin, aralarında binlerce çocuğun bulunduğu bir mezarlığa dönüştü. Okullar, hastaneler, üniversiteler, mülteci kampları ve güvenli kabul edilmesi gereken yerler bombalanıyor.

Biz, aşağıda imzası olan öğretmenler Gazze’de işlenen soykırımı kesin bir dille kınıyoruz. Filistin halkına dayanışmamızı ifade ediyor ve derhal düşmanlıkların ve işgalin sona erdirilmesini talep ediyoruz. Eğitimciler olarak insan haklarını, yaşamın değerini ve tüm halkların özgürlüğünü savunmakla sorumluyuz.

Bu karar ile sesimizi dünya çapında milyonlarca insanla birleştiriyor ve Gazze’de Filistin halkına yönelik devam eden soykırımı kınıyoruz. Ezilenlerin yanında olmaya devam edeceğimizi ve barış, adalet ve özgürlük eğitimi için çalışacağımızı beyan ediyoruz.” Deniyor.

*

Filelefteros gazetesinden bir haber…

Kıbrıslılar ne kadar tüketiyor, Avrupalılar ne kadar – Ülkelere göre harcama

Eurostat, geçtiğimiz hafta yayımladığı araştırmasıyla “Hangi Avrupa ülkelerinin hanehalkları en çok tüketiyor” sorusuna yanıt vermeye çalıştıyor. Kişi başına reel tüketim, Satın Alma Gücü Standardı (SAGP) baz alınarak hesaplanmakta ve hanehalklarının maddi refah düzeyini gösteren yaygın bir gösterge olarak kullanılmaktadır. Farklı ülkelerdeki ekonomik üretkenlik ve yaşam standartlarını karşılaştırmak için Satın alma gücü paritesi kullanılır; aynı “mal ve hizmet sepeti”nin fiyat ve miktarlarını temel alır.

Eurostat tarafından sunulan verilere göre, Lüksemburg, ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklarına göre yapılan ayarlamaya rağmen, kişi başına tüketim harcamasında en yüksek seviyeyi gösterdi (28.731 SAGP/kişi). Lüksemburg’un ardından, 2024 yılında kişi başına düşen ortalama hanehalkı tüketim harcaması şu ülkelerde de nispeten yüksekti:

İrlanda (23.534 SAGP), Belçika (23.437 SAGP), Almanya (23.333 SAGP),

Avusturya (23.094 SAGP), Hollanda (22.805 SAGP), Danimarka (22.078 SAGP), İtalya (21.986 SAGP), Kıbrıs (21.879 SAGP)

Buna karşılık, kişi başına düşen ortalama hanehalkı tüketim harcaması Macaristan’da 14.621 SAGP, Bulgaristan’da 15.025 SAGP seviyesindeydi.

Yunanistan’da bu rakam 18.752, Estonya’da 16.209, Çekya’da 16.757, İspanya’da 10.899, Slovenya’da 18.269, Slovakya’da 17.233, Finlandiya’da 20.158, Portekiz’de 19.328, Fransa’da 20.462, Letonya’da 16.461, Litvanya’da 19.261, Malta’da ise 19.622 SAGP oldu.