basın özetleri 27.03.25

Politis gazetesinin ana haberi:

“Vatandaşın üçte ikisi ya ay sonunu getiremiyor ya da dramatik biçimde zorlanıyor - Kıbrıs toplumu üç hıza bölünmüş durumda, vatandaşlar hiçbir kalkınma hissetmiyor ve refahları için endişeleniyor”

Tüketici davranışlarıyla ilgili ülke çapında yapılan bir araştırma, bugünün Kıbrıs gerçekliğinin trajikliğini yansıtıyor. Yaklaşık her üç tüketiciden biri hayatta kalma mücadelesi verdiğini, üçte biri zar zor geçindiğini ve sadece üçte birinin rahat yaşadığını belirtiyor. Kıbrıs Tüketiciler ve Yaşam Kalitesi Birliği adına yapılan bu araştırma, Kıbrıslı hanelerin ekonomik refahları konusunda ciddi endişe taşıdığını ortaya koyuyor ve çoğunluk daha da kötüye gidiş bekliyor.

Son altı ayda ürün ve hizmet fiyatlarının artmasıyla birlikte tüketicilerin %52’si harcamalarını kısıtladığını belirtiyor, özellikle de günlük temel ihtiyaç ve hizmetler konusunda.

*

Haravgi gazetesinden konuyu biraz daha ayrıntılı görelim:

“On kişiden yedisi ay sonunu getirebilmek için kuruş hesabı yapıyor - temel ihtiyaç ve hizmetlerden bile sert kesintiler yapmak zorunda kalıyorlar”

Yeni çevreci vergilerin yürürlüğe girmesinden hemen önce, haneler ve işletmelerin durumuna dair yapılan araştırma, gıda ve elektrik fiyatlarındaki artışların yakıcı etkisini gözler önüne seriyor. Tüketiciler acilen önlem alınmasını talep ederken, pahalılık hanelerin ve işletmelerin %90’ı için günlük bir endişe kaynağı.

Cypronetwork tarafından Kıbrıs Tüketiciler ve Yaşam Kalitesi Birliği adına gerçekleştirilen geniş çaplı bir araştırmanın temel bulgusu, yedi kişiden onunun ev giderlerini karşılayabilmek için her kuruşu hesapladığını gösteriyor. Buna rağmen ay sonunda çoğu, temel ihtiyaçlardan ve hizmetlerden bile sert kesintiler yapmak zorunda kalıyor çünkü gelirleri giderlerini karşılamaya yetmiyor.

Araştırmaya katılanların yalnızca %36’sı hane gelirleriyle rahat geçindiğini belirtiyor. Buna karşılık, %34’ü zar zor geçindiğini, %21’i bazı zorluklarla karşılaştığını, %7’si ciddi zorluklarla mücadele ettiğini ve %2’si hayatta kalma sorunu yaşadığını ifade ediyor.

18-24 yaş grubunda geçim sıkıntısı çekenlerin oranı %79’a kadar çıkıyor. Bu oran, 25-34 yaş grubunda %62, 35-44 yaş grubunda %65, 45-54 yaş grubunda %59, 55-64 yaş grubunda %63 ve 65 yaş ve üzeri grupta %68 olarak kaydedildi.

Aynı zamanda, hanelerin %15’i son altı ayda gelirlerinin düştüğünü, %66’sı aynı seviyede kaldığını ve %18’i ise gelirlerinde artış olduğunu belirtiyor. Harcamalar açısından, %23’ü ay sonunu getirebilmek için harcamalarını kıstığını, %59’u harcamalarının sabit kaldığını ve %18’i harcamalarının arttığını ifade ediyor.

Araştırma sonuçlarına göre, hanelerin çoğu eğlence (%48), tatil (%47), süpermarketlerdeki markalı tüketim ürünleri (%44), kıyafet ve ayakkabı (%44) ve kozmetik ürünleri (%40) gibi harcamalarını kısmış durumda.

Ayrıca, birçok hane gıda ve temel ihtiyaç maddelerinde (%27), ulaşım araçlarının kullanımında ve dolayısıyla yakıt tüketiminde (%24), ilaç alımında (%16) bile kesintiye gitmek zorunda kalmış.

Buna ek olarak, birçok hane büyük harcamalar gerektiren kararları da şimdilik askıya almış durumda.

*

Filelefteros gazetesinin ana haber başlıkları: "Mecliste Yeni Parti İçin Siyasi Hareketlilik - Odisseas Mihailidis'ten Dışarıdan Gelen Girişimler"

Mevcut milletvekilleri arasında yeni bir siyasi hareket oluşturma konusunda görüşmeler ve planlamalar yapılıyor.

Fileleftheros'un edindiği bilgilere göre, yeni bir girişim şekilleniyor ve bu girişim, dışarıdan gelen bir hamleyle siyasi sahneyi değiştirmeye hazırlanıyor.

İlgili hareketler, meclis kaynaklı olup birden fazla partiden gelen küçük bir milletvekili grubu tarafından destekleniyor. Gelişmelerin, siyasi sahnedeki genel belirsizlikle ve eski Sayıştay başkanının hâlâ niyetlerini tam olarak açıklamamış olmasıyla doğrudan ilişkili olduğu görülüyor.

*

Son ana haberimiz de Alithia gazetesinden:

"Kıbrıs’ta Sözleşmeli Uzman Personelle açıkça yasa dışı hareket – Hükümet Saklanıyor"

Habere göre, beş Sözleşmeli Uzman Personel, Kıbrıs İstihbarat Teşkilatı KYP’e atanarak Ulusal Muhafızlar bünyesinde sözleşmeli kalmaya devam etti. Ancak bu durum, 2011 tarihli 19/1 yasasını açıkça ihlal ediyor.

Ayrıca, Genelkurmay Başkanlığı'nın yürürlükte olan iç emri, Sözleşmeli Uzman Personellerin operasyonel olmayan görevlere atanmasını yasaklıyor. Buna rağmen, liderlik kendi kurallarını ihlal etti.

Haberde, bu atamaların nasıl yapıldığı, hangi kriterlere göre seçildikleri ve kimlerin sorumluluk taşıdığı konusunda birçok sorunun yanıtsız kaldığı vurgulanıyor. Sözleşmeli Uzman Personel sistemi, Ulusal Muhafızları güçlendirmek için oluşturulmuş bir yapı olmasına rağmen, kayırmacılığın yeni bir alanına dönüşme riski taşıyor.

*

Bugünkü gazetelerin ön sayfalarında diğer başlıca haberlerden:

Filelefteros’tan:

"Cenevre’den Sonra: Tatar Kendi Gündemini Şekillendiriyor"

Tatar, gayri resmî konferansta ele alınan konulardan farklı bir gündem yaratmaya çalışıyor. Aynı zamanda yeni girişimi de engellemek istiyor.

*

"Şok Edici İddialar – Erkek Öğrencilerin Kız Öğrencileri Sattığına Dair Söylentiler"

Eğitim Komitesi'nde, okullarda uyuşturucu kullanımına dair ciddi iddialar gündeme gelirken, bazı erkek öğrencilerin, para karşılığı kız öğrencileri sattığına dair söylentiler olduğu da belirtildi.

*

"Devlet Hastaneleri Kadrosu - Hemşireler OKYpY’den Yanıt Bekliyor"

Devlet hastaneleri bir kez daha grev tehdidiyle karşı karşıya. Hemşire sendikaları ile Devlet Sağlık Hizmetleri Kurumu (OKYpY) çözüm arayışında.

*

"Çocuklar İçin Alarm - Menenjit ve Kızamıkö İki Büyük Tehdit"

Son on günde Kıbrıs’ta iki farklı hastalık endişe yaratıyor. Menenjit ve kızamık hastalıklarının en büyük mağdurları çocuklar. Sağlık Bakanlığı, tüm doktorlara kızamık hakkında genelge gönderdi.

*

"Taksiciler: ‘Kaçaklar Ekmeğimizi Çalıyor!’"

Taksiciler protesto için dün Limasol’da sokağa çıktı. Kaçak taksicileri şikâyet ederek, eylemlerini büyüteceklerini duyurdular.

*

Alithia’dan:

"Kamuoyu Tepkisi Sonrası İdari Soruşturma"

Polis, avcıların protestosuna karşı gösterdiği hoşgörü nedeniyle hedefte. Mecliste tepkiler büyürken, adalet bakanlığı temsilcisi sorulara yanıt veremedi.

*

"Hane Halklarının Ekonomik Görünümünü Ortaya Koyan Araştırma"

Halkın %64’ü geçim sıkıntısı çekiyor.

Vatandaşların %90’ı ürünlerin pahalılaştığını düşünüyor.

Halkın %52, temel ihtiyaç alışverişlerini azalttı.

*

"Ciddi İddialar - Üç Yılda 70 Öğrenci Rehabilitasyon Programına Alındı"

Öğretmenlerin Meclis’te yaptığı açıklamalar, büyük endişe yarattı.

*

"Haravgi: Liopetri Nehri’ni Polis Devralıyor"

Hükümet, sözleşme iptali sonrası yüklenici firmayı alandan çıkarmak için 4,5 ay bekledi. Ancak bu, devlet için utanç verici bir şekilde gerçekleşti. Polis, kilitleri kırarak bölgenin kontrolünü almak zorunda kaldı.

*

"Su Kıtlığı Sorunu Acilen Çözülmeli"

Hükümet, su kıtlığıyla mücadele için üç yıllık bir plan açıkladı. Ancak, sorunun derinleşmesi nedeniyle hemen çözüm bulunması gerektiği belirtiliyor.

*

Politis’ten:

“Okul Öğrencilerinde Fuhuş, Kız Öğrenci Arkadaşlarını Satıyorlar"

Okullardaki sorunlara şimdi de insan ticareti eklendi. Meclis'te yapılan açıklamalara göre, bazı erkek öğrencilerin kız öğrenci arkadaşlarını para karşılığı sattığına dair şikayetler var.

*

"Ekonomi: Devlet Harcamalarının %34,9’u Kamu Maaşlarına Gidiyor"

Kıbrıs, kamu maaşlarının devlet bütçesindeki payı açısından Avrupa'daki en yüksek oranlardan birine sahip.