basın özetleri 29.12.2025

Politis:

Önleyici Tıpta Yapısal Açık, Tedavide Şampiyon Önlemede Gerideyiz

Kıbrıs Cumhuriyeti’nde, yüksek yaşam beklentisine ve Sağlık Sistemi YESİ’nin uygulanıyor olmasına rağmen, Kıbrıslıların sağlık durumu büyük ölçüde yerinde sayıyor. Ölüm nedenleri yıllardır aynı kalırken, bunların birçoğunun zamanında alınacak önleyici sağlık tedbirleriyle engellenebileceği vurgulanıyor.

Kalp ve damar hastalıkları, kanser, obezite ile hareketsiz yaşam başlıca sorunlar olarak öne çıkıyor. Ölümlerin yüzde 27’sinin yaşam tarzıyla bağlantılı olduğu belirtilirken, fazla kilolu çocuk ve ergen oranlarının endişe verici düzeylere ulaştığına dikkat çekiliyor.

Avrupa sağlık raporları, yakın gelecekte YESİ üzerinde artan bir baskı oluşacağı uyarısında bulunuyor. Raporda, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin tedaviye ağırlık verirken önleyici sağlık politikalarını yeterince finanse etmediği, bu durumun da kronik hastalıkların maliyetini ve sağlık sisteminin yükünü geleceğe ertelediği ifade ediliyor.

*

Alithia gazetesinin ana haberi:

DİKO’nun Siyasi Yıpranmadan Aşamalı Kopuş Mimarisi

Kıbrıs Cumhuriyeti siyasetinde DİKO’nun izlediği strateji, bir koalisyon ortağı partinin hükümet yıpranmasından nasıl aşamalı biçimde uzaklaşıp kendini yeniden konumlandırdığını ortaya koyuyor. Parti ile hükümet arasındaki kamuoyuna yansıyan açık çatışma, sessiz ortak sorumluluğu ortadan kaldıran bir farklılaşma olarak değerlendiriliyor ve Cumhurbaşkanlığı’nın tek taraflı yönetimine net bir sınır çiziyor.

Great Sea Interconnector” yani “Büyük Deniz Bağlantısı” adlı Yunanistan‑Kıbrıs elektrik bağlantısı projesi konusunda, DİKO ile Hükümet arasındaki kamuya yansıyan açık çatışma, sessiz ortak sorumluluğu ortadan kaldıran bir ayrışma oldu ve Cumhurbaşkanlığı’nın tek taraflı yönetimine sınır koyuyor.

ELAM ve Avrupa Parlamentosu düzeyinde de ikinci ve açık bir mesafe hattı ortaya konuluyor. DİKO, hükümetin hoşgörüsüyle ELAM’ı normalleştiren uygulamalarla aynı çerçeve içinde yer almayı kabul etmiyor.

Son Kabine değişikliğiyle, DİKO’ya iki cumhurbaşkanı yardımcılığının verilmesi ya da partinin önde gelen isimlerinin bakan yapılması, partiyi otomatik olarak hükümete bağlamıyor. Aksine, karar kolektif parti organlarına taşınıyor. Bu da olası bir kopuşun kişisel istisnalarla engellenemeyeceği anlamına geliyor.

2026 ile 2028 dönemi ile ilgili olarak konusunda ise DİKO, siyasi kimliğini bugünden netleştirerek ve gelecekteki işbirlikleri için köprüleri açık tutarak, hatta DİSİ yönüne kadar uzanabilecek temasları dışlamıyor, diğer partilerle “ertesi gün” için pazarlık gücünü bilinçli şekilde hazırlıyor.

*

Haravgi gazetesinin ana haberi:

Kıbrıs’ta Derin, Kalıcı ve Görünmez Yoksulluk

Avrupa Komisyonu mekanizmasının Sosyal Durum İzleyicisi tarafından yapılan yeni çalışmanın temel sonucu “Kıbrıs’taki yoksulluk sadece yaygın değil, aynı zamanda derin, kalıcı ve birçok durumda da görünmez” olduğu yönünde bir görünüm ortaya koyuyor. Bu mekanizma, sosyal eğilimleri, sosyal durumu ve Avrupa politikalarının etkilerini izleyerek onları analiz ediyor.

Yapılan çalışmaya göre Kıbrıs özelinde gelir yoksulluğunun basit ölçümlerinin ötesinde, net servet ve borçlar da dikkate alındığında yoksulluk uçurumu daha da büyüyor. Bu durum, özel borçlarla bağlantılı bir olgu olarak görülüyor; zira birçok durumda borçlar, sahip olunan mal varlığının değerini aşıyor.

*

Ve son olarak Filelefteros gazetesinin ana haberi 2026 İçin Daha Yüksek Emekli Maaşları – Cumhurbaşkanı Filoleftheros’a Konuştu başlığı altında gazetenin Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis ile yaptığı röportajın ikinci bölümünde yer alan önemli noktaların altını çiziyor.

Cumhurbaşkanı röportajının ikinci bölümünde, hayata geçirilecek reformları gündeme getiriyor. “Bir sonraki büyük hedefimiz emeklilik reformu. 2026 itibarıyla emekli maaşlarında özellikle düşük gelirli emeklilerden başlayarak önemli bir artış hedefliyoruz,” diye belirtiyor ve bunun mümkün olduğunu vurguluyor. “2024–2025 yıllarında sosyal harcamaları %6 artırdık. Şimdi 2026 için de bir %6’lık artış planlıyoruz. Yani ekonomimizin yükselen bir seyir izlemesi, sosyal politikaları güçlendirme imkânı sağlıyor.” diyor.

Cumhurbaşkanı, göçmenlik konusuna dair ise Hükümetin izlediği politikayla göç girişlerini %80, geri dönüşleri %60 artırdıklarını ve Kıbrıs’ı artık cazip bir göçmen destinasyonu olmaktan çıkardıklarını söyledi. “Avrupa’da Kıbrıs modeli örnek gösteriliyor; “Almanya Şansölyesi bana buraya göçmenlikten sorumlu bakanı göndermek istediğini ve uyguladığımız pratikleri görmek istediğini iletti” dedi ve sonuçların uygulanan politikalarının doğruluğunu gösterdiğini vurguladı.

*

Haravgi’den:

Kıbrıs Sorunu: 15 Ocak’ta BM Güvenlik Konseyi’ni Bilgilendirecek

15 Ocak 2026’da BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi ve adadaki BM Barış Gücü (UNFICYP) Başkanı Kasım Diyan, BM Güvenlik Konseyi’ni kapalı oturumda bilgilendirecek. Sunum, Genel Sekreter Antonio Guterres’in Kıbrıs ve UNFICYP için hazırladığı son raporlara dayanacak.

Ayrıca 13 Ocak 2026 sabahı, UNFICYP’e asker gönderen ülkeler de kapalı oturumda bilgilendirilecek.

BM Güvenlik Konseyi’nin, UNFICYP’in görev süresini, 31 Ocak 2026’da sona ermeden iki gün önce, 29 Ocak’ta yapılacak oturumda yenilemesi bekleniyor.

*

Filelefteros’tan:

Troodos Bu Kış İkinci Kez Beyaza Büründü

Troodos, bu kış ikinci kez hafif kar yağışıyla beyaza büründü. Meteoroloji platformu KitasWeather’in paylaştığı bilgiye göre, soğuk cephe geçişiyle bağlantılı olarak gece yarısından kısa süre sonra bölgede yerel yağmur ve kar olayları kaydedildi.

Yağışın, Troodos bölgesinde birkaç santimetreyi bulması beklenen küçük bir kar örtüsü oluşturması öngörülüyor.