basın özetleri 28.11.2025

Haravgi gazetesinin ana haberi:

Vatandaşlıklar ve DİSİ finansmanı arasındaki gizem: Açıklanamayan bağışlar, yanıtsız sorular - DİSİ ve vatandaşlıklar konusuyla ilgili yeni soru işaretleri doğuran ikinci soruşturma

Dün, çıkar çatışmasıyla ilgili temel soruya yanıt vermeyen bir içerikle, DİSİ’nin fonlarına yapılan bağışlarla ilgili şikâyetler hakkında Yolsuzlukla Mücadele Makamının hazırladığı rapor yayımlandı. Söz konusu bağışların, Nikos Anastasiadis – DİSİ hükümetinin Bakanlar Kurulu kararıyla “altın” pasaport alan kişilerden geldiği belirtiliyor. Üç buçuk yıldır beklenen rapor, vatandaşlık skandalının en ciddi boyutlarından birini ele alıyor ve kurumların işleyişine ilişkin kritik soruları yeniden gündeme getirerek kamusal hayat üzerindeki gölgesini sürdürüyor. Konuyla ilgili olarak Komisyon’un başlattığı ihlal süreci de hâlâ açık bulunuyor ve ülkenin Avrupa Adalet Divanı tarafından mahkûm edilme riski devam ediyor.

Kararı değerlendirirken, şikâyeti yapan AKEL milletvekili Hristos Hristofidis, “Yasa dışı bir durumun oluşmadığının söylenmesi, bunun etik açıdan kusursuz olduğu anlamına gelmez” dedi. Raporda, tanık ifadeleri üzerinden ceza gerektiren bir suçun kesinleşmediğinin belirtildiğini ancak “bunun açık ve ciddi bir çıkar çatışması olduğu gerçeğini ortadan kaldırmadığını” vurguladı.

Hristos Hristofidis ayrıca, “Yolsuzluk, çıkar ağları ve çıkar çatışmasına karşı mücadele — şeffaflık ve hesap verebilirlik mücadelesi — sürekli olmalıdır” mesajını verdi. Bu çabanın süreceğini belirterek, “çünkü bu süreç kamu yararına ve vatandaşlara karşı şeffaflığa hizmet ediyor” dedi.

Raporda, şikâyetin Eylül 2022’de AKEL milletvekilinin üç mektubuyla yapıldığı hatırlatılıyor. Aynı zamanda, Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşlığı alan 13 yabancının isimlerinin dosyada yer aldığı ve bu kişilerin ya doğrudan ya da kontrol ettikleri şirketler aracılığıyla DİSİ’ye bağış yaptıklarının görüldüğü belirtiliyor. Bu durum, vatandaşlık programının işleyişine dair soru işaretlerini büyütüyor.

Ayrıca raporda, Limasol’da faaliyet gösteren ve iddiaya göre eski bir yetkilinin akrabalarıyla bağlantılı olduğu söylenen Rus bankası Promsyazbank’a da değiniliyor.

*

Filelefteros gazetesinin ana haberi şöyle:

Lefkoşa-Lübnan MEB anlaşmasına Ankara’dan tepki – Hristodulidis sınırlandırma diyaloğu davetiyle yanıt verdi

Ankara, bilinen kanalları aracılığıyla, hatta Lübnan’daki irtibatları üzerinden, Kıbrıs ile Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) sınırlandırma anlaşmasının imzalanmasını engellemeye çalıştı. Anlaşmanın imzalanmasının üzerinden 24 saat geçmeden, Türkiye ve Kıbrıs Türk idaresi yönetimi, Lefkoşa’nın egemenlik haklarını kullanma girişimine sert tepki gösterdi.

Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Hristodulidis, Türk tarafının agresif söylemine yanıt vererek, Türkiye’ye Kıbrıs Cumhuriyeti ile Türkiye arasında MEB sınırlandırması için diyaloğa davet çağrısında bulundu.

Cumhurbaşkanı, Türkiye’nin tepkilerine daha fazla vurgu yaptı ancak aynı zamanda Tufan Erhürman’a da yanıt vererek, her iki tarafa da bir hatırlatma yaptı. Cumhurbaşkanı Kıbrıs Cumhuriyeti, Birleşmiş Milletler üyesi bir devlet, Avrupa Birliği üyesi bir ülke olarak, uluslararası hukuka, iyi komşuluk ilişkilerine ve 1982 tarihli Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne dayanarak komşu ülkelerle ilgili anlaşmalar yapmaktadır, dedi.

*

Politis gazetesinin ana haberi:

Kıbrıslıların kendi evlerinde yaşama hayali hâlâ yaşıyor - Eurostat raporundan Avrupa’daki konut durumu ile ilgili çarpıcı veriler

Kıbrıs, son yıllarda yaşanan kademeli azalmaya rağmen, müstakil evlerde yaşama oranı bakımından Avrupa Birliği’nde beşinci sırada yer alıyor. Piyasa temsilcileri, Kıbrıs nüfusu arasında mülkiyete dayalı konut edinme alışkanlığı ve kültürünün hâlâ devam ettiğine dikkat çekiyor.

Kendi evine sahip olma oranı, kiralamaya kıyasla hâlâ yüksek ve Avrupa Birliği ortalamasının üzerinde. Bankalardan kredi sağlama zorluklarına ve artan inşaat maliyetlerine rağmen Kıbrıslı hanehalkları mülkiyeti tercih ediyor.

Eurostat verilerine göre, nüfusun konut türüne göre dağılımı AB ülkeleri arasında farklılık gösteriyor. Ayrıca bu dağılım, vatandaşların şehir, kasaba, banliyö veya kırsal bölgede yaşayıp yaşamadığına göre de değişiyor.

2024’te AB’de nüfusun %51’i evlerde, %48’i dairelerde yaşıyordu. Evlerde yaşama oranı AB ülkelerinin üçte ikisinde daha yaygın. İrlanda %90 ile en yüksek oranı kaydederken, onu %77 ile Hollanda ve Belçika, %76 ile Hırvatistan izledi.

Kıbrıs’ta nüfusun %74,1’i müstakil evlerde, %25’i dairelerde yaşıyor.

En yüksek daire oranları ise İspanya %65, Letonya %64 ve %63’le Malta’da görülüyor.

Yunanistan’da ise nüfusun %59,4’ü dairelerde, %40,6’sı evlerde yaşıyor.

2024’te AB’de hanehalklarının %68’i ev sahibi iken, %32’si kiracıydı. Kıbrıs’ta ise kiracılık oranı %30,6, mülkiyet oranı ise %69,4 olarak kaydedildi.

*

Alithia gazetesinin ana haberi Limasol’da kundaklanan dört süper lüks araba olayıyla ilgili.

Öldürülen Dimosthenus’un çalışma arkadaşı hedef alındı – Suç çetelerinin gözü karardı

Öldürülen Dimosthenous’un çalışma arkadaşı hedef alındı – Suç çetelerinin cesareti artıyor

Mutayakka’da dört lüks otomobil ateşe verildi. Araçların toplam değeri 1,5 milyon avroyu aşıyor ve yabancı bir işadamı ile ailesine ait.

Limasol Suç Tespit Birimi olası senaryoları araştırıyor; ancak şu ana kadar kundaklama ile cinayet olayı arasında bağlantı kuracak bir delil bulunamadı.

Kapalı devre güvenlik kamerası, şüphelinin üç araca ateş ettiğini, yanıcı madde kullandığını ve olaya müdahale etmeye çalışan güvenlik görevlisinin tehlikeye girdiğini görüntüledi; güvenlik görevlisinin müdahalesi etkili olmadı.

*

Haravgi gazetesinden bir makaleyle de basın özetlerimize son vereceğiz.

Başlık: Hükümet Bültenlerinin Ardındaki Kriz

İmza: Konstantinos Zahariu

Hükümet bültenleri işsizlik oranlarının düştüğünü söylüyor, ancak eldeki veriler endişe verici bir gerçeği ortaya koyuyor. Gençler arasındaki işsizlik oranı %13,1, yani genel nüfusun %4,5’inin üç katın. Daha da kötü olanı şu ki, 16.597 gencimiz ne çalışıyor, ne eğitim alıyor ne de mesleki bir eğitim görüyor – yani işsiz, eğitimsiz ve gelecek perspektifi olmayan bir “kayıp nesil”den söz ediyoruz.

Buna ek olarak, 44.607 kişi kısmi zamanlı çalışıyor ve çoğu zaman yetersiz istihdam altında, 71.008 kişi ise geçici sözleşmelerle çalışıyor. Ayrıca, Avrupa İstatistik Ofisi’ne göre, Kıbrıs’taki maaşlar AB ortalamasının %30 altında kalıyor.

Tablo, hükümetin iş politikalarının basın bültenlerinde görünmeyen diğer yüzünü yansıtıyor.

Sendikal örgütler yıllardır toplu sözleşmelerin daralmasının sonuçları konusunda uyarıyor ve durumu tersine çevirmek için somut öneriler sunuyorlar. Ayrıca Avrupa Komisyonu, 2022’den itibaren iş piyasasında denge için toplu sözleşmelerin en az %80’inin kapsanması gerektiğini belirlemiş ve bu yönde önlemler talep etmişti. Buna rağmen, hükümet, büyük çıkarları temsil eden işveren örgütleri lehine, sendikal örgütlerin önerilerini uygulamayı reddediyor.

Bu tek taraflı politikanın tipik bir örneği, Kıbrıs’ın bu yıl AB’de enflasyon patlamasına rağmen asgari ücreti artırmayan tek ülke olması. 2023’te ulusal asgari ücret, Komisyon’un önerdiği seviyenin altında uygulanmış, 2024’teki küçük artış ise sendikal örgütlerin yoğun baskısı altında yapılmıştır. Ancak, asgari ücretin saatlik performansının düzenlenmesi, toplu sözleşmelerin zorunlu uygulanması, fazla mesai, Pazar ve tatil ödemeleri, izinler, 13. maaş ve Sosyal Güvenlik Fonu’nun güvence altına alınması gibi temel çalışan haklarıyla ilgili kritik öneriler dikkate alınmamıştır.

Birkaç gün içinde asgari ücret ve toplu sözleşmelerle ilgili nihai kararlar açıklanacak. İşte o zaman da, hükümetin, toplumun yanında mı duracağını, yoksa iş piyasasındaki eşitsizlikleri derinleştiren çıkarları desteklemeye mi devam edeceğini göreceğiz.