basın özetleri 08.10.24

Haravgi gazetesinin ana haberi Kıbrıs sorunuyla ilgili gelişmeler. Gazete "Gayri resmî toplantıya olumlu ve yapıcı bir ruhla gidelim - Ulusal Konsey: Müzakereler sağlanan yakınlaşmaların korunmasıyla Guterres çerçevesine dayalı olmalıdır" başlıkları altında verdiği ana haberinde ön sayfada şu noktaları vurguluyor:

Biz, toplantı için hazır olmalıyız, ancak sonraki adımları nasıl sürdüreceğimizi de planlamalıyız.

Kıbrıs sorunu için üçlü toplantının şartları, mutabık kalınan çerçeve içindedir.

Hükümet Sözcüsü: Müzakerelerin, Crans-Montana'da kesildiği noktadan yeniden başlamalı.

Habere göre Hükümet Sözcüsü Konstandinos Letimbyotis, Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis başkanlığında Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda gerçekleştirilen Ulusal Konsey toplantısının ardından yaptığı açıklamada, 'müzakerelerin kesildiği noktadan yeniden başlaması hedefiyle, mutabık kalınan çerçevede, yapıcı bir yaklaşımla ve samimi bir siyasi iradeyle ortak toplantıya katılacaklarını' belirtti. Ayrıca Cumhurbaşkanı Hristodulidis’in bu ortak toplantıya siyasi partiler tarafından 'bu olumlu gelişmenin' tanınması nedeniyle güçlü bir şekilde katıldığını vurguladı. AKEL Genel Sekreteri Stefanos Stefanu, Ulusal Konsey toplantısının ardından yaptığı açıklamada, 'Uzun süren bir durgunluk ve gelişmelerin yokluğunun ardından BM Genel Sekreterinin bu gayri resmî toplantıyı düzenlemiş olmasının olumlu olduğunu' ifade etti. Stefanu, bu akşam yemeğine Kıbrıs Rum tarafının olumlu ve yapıcı bir ruhla katılması gerektiğini, çünkü 'Kıbrıs sorununda bugüne kadar yaşanan en uzun çıkmazın sona ermesini ve müzakerelerin 2017'de Crans-Montana'da kesildiği noktadan yeniden başlamasını gerçekten istediğimizi kanıtlamak' istediğimizi söyledi ve 'Guterres çerçevesine dayalı müzakere için tüm sağlanan yakınlaşmaları koruma' konusunda hazır olduğumuzu ifade etmemiz gerektiğini ekledi.

DİSİ Başkanı Anita Dimitriu, bir 5 veya 7 yıl daha çözüm bekleme lüksüne sahip olmadığımızı belirtti ve Kıbrıs Rum tarafının, müzakerelerin müzakere kazanımlarını koruyarak yeniden başlamasında ısrar etmesi gerektiğini söyledi. Anita Dimitriu, kastettiği şeyin, idare meseleleri, siyasi eşitlik ve Guterres çerçevesinin 6 maddesi olduğunu açıkladı. 'Bunların bizim tarafımızın pozisyonları olduğu açıkça belirtilmelidir' diye ekledi.

*

Diğer gazeteler ise konuyu ön sayfalarında şöyle yansıtmışlar:

Politis:

"Üçlü toplantıda Guterres’in niyetleri belirsiz"

Ulusal Konsey, yaklaşan New York'taki üçlü toplantıyı olumlu bir gelişme olarak değerlendiriyor. Ancak BM Genel Sekreterinin bu toplantıya ne tür bir içerik vereceği ve Birleşmiş Milletler'in beklentilerini nereye koyduğu konusunda endişe ve belirsizlik hâkim.

Filelefteros:

"New York Yemeği: Guterres'in bir sonraki hamlesi muamma"

Cumhurbaşkanı ve siyasi liderlik, BM Genel Sekreteri'nin iki lideri sadece dinlemek amacıyla davet etmediği konusunda ortak görüşe sahip.

Alithia ise kısaca “Hristodulidis Tatar’ın uzlaşmazlığının arkasında saklanmasın” şeklinde bir başlık kullanmış.

*

Filelefteros gazetesinin ana haberi:

"İonas’tan 135 milyonluk öneri - Enerji depolaması için Yenilenebilir Enerji Kaynakları parkları koalisyonu"

Eski bakan ve avukat, DİSİ milletvekili İonas Nikolau, Enerji Bakanı'na gönderdiği ve dün Meclis'e sunduğu kapsamlı mektubunda, toplamda 800 megavat-saat kapasitesinde özel güneş enerjisi parklarından elektrik depolama sistemlerinin kurulması için bir teklif sundu. Bu sisteme, uygun harcamaların %45'inin devlet tarafından sübvanse edilmesi ve küçük parklar için hibenin %20 oranında artırılması imkânı tanınması öneriliyor. Ancak şirketler, depolanan elektriğin, maliyetin düşürülmesi ve hane halkı tüketicileri için bir üst fiyat sınırıyla AİK (Elektrik Kurumu) Tedarik Birimi'ne gitmesini öngören hükümetin niyetini reddediyor.

*

Alithia gazetesinin ana haberi:

"Kraliyet zamları kendilerine - Cumhurbaşkanı ve Bakanları bütçeyi kendi çıkarlarına göre kesip biçti - 2025'te Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda yenileme, perdeler ve mobilyalar için 100 bin avro daha"

Cumhurbaşkanı ve bakanları, 2025 yılı bütçesini hazırlarken maaşlarına büyük zamlar yapmayı kararlaştırdılar ve onayladılar.

Söz konusu artışlar, birçok çalışanın iki veya üç aylık maaşına denk geliyor.

Hristodulidis’in maaşı 184.442 avroya yükselecek, bakanların maaşı ise şu anki 117.264 avrodan 119.579 avroya çıkacak.

Yeni bütçede, Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda RIK (Kıbrıs Radyo Televizyon Kurumu), DEFA (Doğal Gaz Kamu Şirketi), TEPAK (Kıbrıs Teknoloji Üniversitesi), SALA, ATİK ve KOAP'tan personel transferleri için 510.000 avroluk bir ödenek de yer alıyor.

*

Politis gazetesinin ana haberi:

"Felaketten katliama… Birinci yıldönümü - İsrail'in İran'a cevabi saldırısı an meselesi”

Hamas’ın İsrail’de sivillere yönelik katliamının ve devamında gelişen İsrail'in Gazze’ye başlattığı saldırının üzerinden dün bir yıl geçti, ancak Ortadoğu’daki kan dökülmesinin sona ermemesi yanı sıra, sürekli yeni boyutlar kazanıyor.

Artık her şey, İsrail'in İran’a yönelik karşı saldırısının an meselesi olduğunu gösteriyor. Dün, İsrail, Hizbullah ve Hamas birbirlerine karşı yeni roket saldırıları ve bombardımanlar düzenlediler.

Hamas’ın Kibbutz Reim’de gerçekleştirdiği ve 370 kişinin ölümüne yol açan katliamın yaşandığı yerde dün duygusal anlar yaşandı, aynı zamanda Benjamin Netanyahu’ya karşı derhal ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması talepleriyle yeni kitlesel protestolar düzenlendi.

*

Politis gazetesinde yer alan uzunca bir haber...

"Pruntzos ve Harmancı, Lefkoşa Master Planı için güçlerini birleştiriyor - Güncellenmiş Lefkoşa Master Planı’nı teşvik ediyorlar... "İşbirliği yapmaya mahkûmuz. Eğer işbirliği olmasaydı, bugün kanalizasyon içinde yüzüyor olurduk çünkü işbirliğinin en büyük örneği, Mia Milia’daki kanalizasyon arıtma tesisidir" başlıkları altındaki haberde şöyle yazıyor:

Lefkoşa Belediye Başkanı Haralambos Pruntzos ile Kıbrıslı Türk Lefkoşalıların Belediye Başkanı Mehmet Harmancı’nın buluşması, sembolik olduğu kadar önemli bir adım olarak nitelendiriliyor. Bu buluşma, Cumhurbaşkanı Hristodulidis ile Kıbrıslı Türk lider Ersin Tatar’ın BM Genel Sekreteri ile New York’ta yapacakları ortak toplantıdan birkaç gün önce gerçekleşti. Yaklaşımını Politis radyosuna ve "İkinci Bakış" programına konuşarak ifade eden Lefkoşa Belediye Başkanı Haralambos Pruntzos, bu buluşmanın kararının politik bir hamle olduğunu belirtti, çünkü "en azından yerel düzeyde şehir işbirliğinin ve sorunları çözmenin önemli olduğunu ve bu sorunların ateşkes hattında sona ermediğini göstermek istediklerini" söyledi. Bu bağlamda, yerel düzeyde işbirliği olmasaydı "bugün kanalizasyon içinde yüzüyor olurduk, çünkü işbirliğinin en büyük örneği, başkent sakinlerine daha iyi bir yaşam kalitesi sunan ve büyük bir hijyen sorununa çözüm getiren Mia Milia’daki kanalizasyon arıtma tesisidir. Mia Milia tesisiyle ilgili olarak zor zamanlar geçirdik ama neyse ki sorunlar etkili bir şekilde çözüldü" dedi.

Lefkoşa Belediye Başkanı, Kıbrıs sorununun iki lider tarafından yönetildiğini ancak Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler arasındaki işbirliğinin müzakerelerde daha olumlu bir atmosfer yaratmak için iyi bir araç olduğunu vurguladı. Pruntzos’a göre, Kıbrıs sorunu 1974’ten bu yana en kötü aşamasında, ancak "sahada insanların yaşam kalitesini ilgilendiren sorunları çözmek için işbirliği yapmaya mahkûmuz." Lefkoşa Belediye Başkanı, bu yönde, çevre, iki taraf arasındaki işbirliğini teşvik etmek için akıllı geçiş ve kültürle ilgili belirli tematik konular üzerinde çalıştığını belirterek, "Lefkoşa’nın çok kültürlülüğü şehrin zenginliğidir" dedi. Bu bağlamda, Pruntzos, Lefkoşa Master Planı'nın güncellenmesini önerdi ve bir tarafın aldığı kararların diğer tarafın yaşam kalitesini etkilediği argümanını öne sürdü. Pruntzos ’un bu önerisine, "ilerici ve modern bir siyasetçi" olarak nitelendirdiği Mehmet Harmancı da katılıyor.

Ayrıca, Haralambos Pruntzos, 2021-2027 programlama döneminde Pedieos Deresi'nin yenilenmesi ve iyileştirilmesinin öngörüldüğünü belirterek, "Aynı şey barikatın ötesi için de geçerli" dedi ve Kıbrıs Türk tarafından da güncellenmiş bir plan sunulduğunu ekledi. "Lakatamya'dan başlayıp barikatın ötesine devam edecek birleşik bir tasarımımız olacak. Orta noktada bir geçiş noktası olacak. Projeler, Kıbrıs Cumhuriyeti’nde, AB’nin yapısal fonları ve devlet bütçesi tarafından finanse ediliyor, Kıbrıs Türk tarafında ise 33 milyon avroya ulaşan bir Avrupa fonu mevcut” dedi.