basın özetleri 01.02.22

Bugün Haravgi gazetesi hariç tüm Kıbrıs Rum gazeteleri Ukrayna savaşını yine ana haberden veriyor. Ayrıca konuyla ilgili çeşitli haberler geniş biçimde ayrı ayrı yer alıyor.

Başlıklarıyla aktarıyoruz.

*

Filelefteros gazetesi:

“Hem diyalog hem saldırı – 7 saat sonra müzakerelere ara verildi ve Rus saldırısı başladı – Ukrayna Başbakanı üye olmak için AB’ne resmen başvurdu – Savaşın dehşeti Ukrayna’yı sardı – İnsan hikâyeleri dramın boyutlarını ortaya koyuyor – Türkiye korkusuyla Kıbrıs yıldız işareti koydu”

Son başlığı taşıyan habere bir göz atalım.

“Lefkoşa’nın mutabık kalması Türkiye’nin ne yapacağına bağlı”

Rusya'ya karşı derhal yürürlüğe girecek yeni önlemlerin alındığı Dışişleri Konseyi toplantısı Kıbrıs tarafından bir yıldız işareti düşülmesiyle sona erdi. Lefkoşa, Avrupa Birliği hava sahası üzerinde Rus uçaklarına uçuş yasağı konmasını kabul etti, ancak çekincelerini dile getirerek, kendi olumlu tutumunu Türkiye'nin eylemlerine bağlı olarak ortaya koydu. Dışişleri Bakanı, Türkiye'nin işgal altındaki bölgeye yönelik olarak bu durumu kullanması halinde Kıbrıs'ın uçuş yasağını kaldıracağını belirtti.

AB'nin Pazar gününden itibaren uygulamaya karar verdiği yasak, Üye Devletlerin ulusal hava sahası üzerindeki uçuşlarını kapsıyor. Kıbrıs’ın durumunda ise havada 12 deniz miline kadar uzanan bir alan söz konusu. Bu nedenle, Rus uçakları, ulusal hava sahasının dışında ve Lefkoşa FIR hattının (yani uçuş kontrol alanı) içinde uçabilir.

Dışişleri Bakanı İoannis Kasulidis, Kıbrıs Radyo Yayın Kurumu RİK’e yaptığı açıklamalarda, Türkiye'nin hava sahasını açık bırakmaya karar vermesi halinde, Rus turistlerini yasadışı Timbu havalimanı üzerinden Kıbrıs'a getirme olasılığının olduğunu söyledi. Ve bu nedenle Türkiye'nin tutumuna bağlı olarak, Kıbrıs'ın, pozisyonunu yeniden gözden geçirme hakkını saklı tuttuğunu kaydetti.

*

Politis gazetesi:

“Tank paletleri ve bombalar eşliğinde barış görüşmeleri… - Putin direnen Ukrayna’yı sivil halkın kanına boğdu – İşgal sürerken diyalog yapılıyor – Beklentiler son derece düşük – Rus işgalciler Kiev’e bir dehşet gecesi daha yaşattı – Savaş der gibi… Barış – Fransa müdahalesi - Emanuel Macron’un üç şartı: 1. Sivil halka yönelik tüm saldırılar sona ersin. 2. Kentlerin alt yapıları korunsun. 3. Υolların, özellikle de Kiev'in güneyinde bulunanların güvenliği sağlansın – Putin Rus protestocuları da alçıya alıyor. Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden sonra 6 bin’den fazla Rus tutuklandı – Rus medyasına yaptırımların Kıbrıs’a yankıları. Rus indirimli ürün satış mağazaları zinciri Fix Price Britanya Virjin Adalarındaki kaydını yeniden Kıbrıs’a almayı ciddiyetle düşünüyor – Rusya’ya yaptırımlar nedeniyle Kıbrıs turizminin beşte biri yok oldu. Avrupa semalarının Rus havayolu şirketlerine kapatılması Kıbrıs turizminin beşte birini sildi. Petrol ürünleri ve buğdaygillere gelen zamlar nedeniyle enflasyon baskılarının yoğunlaşması bekleniyor”

*

Alithia gazetesinin ana haber ve ilgili diğer haber başlıkları:

“Kapana kısılan Putin nükleer silahlarla tehdit ediyor –ABD, nükleer bir savaşı önleyebileceği konusunda Rusya’yı uyardı – Rus Cumhurbaşkanı oligarklarının savaşı durdur tehditleri altında – Rusya kara, deniz, hava ve bankalardan izole edildi – Yaptırımlardan sonra ruble baş aşağı. Uluslararası ekonomi değerlendirme şirketlerine göre Rus ekonomisi dünden itibaren çöpe dönüştü – Erdoğan İstanbul boğazını kapattı – Ukrayna–Rusya heyetleri arasındaki müzakerelerden sonra savaş sirenleri yeniden çalmaya başladı – Putin’in ateşkes şartları Kırım’ın Rus egemenliğinin tanınması, Ukrayna devletinin silahsızlandırılması ve Nazilerden arındırılması ve Ukrayna’da tarafsız statü sağlanması – Volodimir Zelenski dün Ukrayna’nın AB üyeliği başvurusunu imzaladı – Kıbrıs Barış Konseyinden Ukrayna halkına karşı büyük saygısızlık. NATO’yu kınama eylemi yaptılar – Averof Neofitu: vergi indirimleri yoluyla zamlar dengelensin”

*

“Haravgi gazetesinin ana haberinde “Hem liman ücret tarifelerine zam hem işletmecinin 5 milyon avroluk borcuna muafiyet – Yatırımcılarla Hükümet tarifelerde yüzde 5’le 10 oranında zam konusunda anlaştı - ” başlıkları altında şöyle yazıyor:

Hükümet ile yatırımcılar arasında tarifelere yüzde 10 oranında zam getirilmesi konusunda sağlanan anlaşma yeni zam tsunamisi getirecek. Zamların kısa süre içinde Kıbrıs’a ithal edilen tüm ürünlere yansıması beklenirken, Ukrayna krizi nedeniyle ticaretin içinde olduğu bu çok zor dönemde ihracat ürünlerini de etkileyeceği bildirildi.

Anlaşmanın, neden olacağı zamların yanısıra, vergi ödeyen yurttaşları da etkileyeceği kaydedildi. Özel yatırımcıların başta yüzde 16,6 oranında açıkladığı zamların yüzde 10’a düşürülmesi için Hükümet liman işçilerinin maaşlarıyla ilintili 5 milyon avroluk yatırımcı borcunu devletin üstlenmesine karar verdi.

Mevcut endişeleri yatıştırmak isteyen Ulaştırma Bakanı Yannis Karusos zamların ilk açıklanan rakamların altında olduğunu ifade etti. Ayrıca liman işletmecilerinin, liman faaliyetleriyle daha orantılı hale getirmek için fatura endeksinin ayarlanması konusunda bir diyalog başlatmayı kabul ettiğini belirtti. Karusos’a göre şirketler Limasol limanının olağan işleyişini ilgilendiren başka meselelerin de çözülmesi amacıyla iletişim ve istişare içinde kalmaya devam edecekler.

*

Haravgi gazetesinin ikinci haberi “Savaşın ekonomiye sonuçlarına dair endişeler – Enerji, fiyatlar, yatırımlar ve turizme olumsuz etkileri olacak” başlığı altında veriliyor. İçeriğine bir göz atalım.

İşveren ve Sanayiciler Federasyonu OEV, Kıbrıs Ticaret ve Sanayi Odası KEVE, Kıbrıs Muhasebeciler Derneği SELK ve partiler Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının Kıbrıs ekonomisine olumsuz etkilerine dair derin endişelerini ifade etti. Dün Astra radyosunun programında konuşan OEV Genel Müdürü Mihalis Andoniu zararın boyutlarının hesaplanmasının çok zor olduğunu ifade etti ve asgari siyasi uzlaşma ile bu konuda hızlı kararların alınması gerektiğini, durumun ağırdan alınamayacağını söyledi. OEV Genel Müdürü yakıt ürünlerine gelecek olan zamlar nedeniyle tüm ürünlere zincirleme zam geleceğini, dolayısıyla da enflasyonun hızla ve büyük oranda yükseleceğini kaydetti. Ayrıca Kıbrıs turizminin de büyük darbe alacağını ekledi.

Bu arada KEVE Genel Müdürü Mihalis Çakkis ise “Kıbrıs eğer petrol bağımlılığından kurtulma yolunda yol kat etmiş olsaydı yakıt zammının yol açacağı zarar çok daha düşük olurdu” dedi.

Muhasebeciler Derneği de ilgili bir açıklama yaptı. Açıklamada Kıbrıs’ın her iki ülkeyle yakın ticari ve ekonomik ilişkileri nedeniyle, Rusya - Ukrayna savaşından turizm, yatırımlar, hizmet sektörü, buğdaygiller, ticaret ve finansal işlemler gibi alanların olumsuz biçimde etkilenmesinin beklendiği belirtildi. Ayrıca Ukrayna savaşının Avrupa ve dünya ekonomisinde yol açtığı genel çalkantıların da Kıbrıs için büyük riskler taşıdığı kaydedildi.

Bu arada DİSİ Başkanı Averof Neofitu ile EDEK Başkanı Marinos Sizopulos’un dün yaptıkları görüşmede Ukrayna meselesi ve Kıbrıs ekonomisine etkileri üzerinde durulan konulardan biri oldu. Averof Neofitu “AB'nin yeni zam dalgalarını durdurma mücadelesine destek olması gerektiğini takdir ediyor ve istiyoruz” dedi. Sizopulos ise EDEK’in Hükümetin savaşın etkilerinin kısıtlanması ve Kıbrıs ekonomisine destek konusunda alacağı kararlar konusunda yapıcı bir tavır ve sinerji sergileyeceğini belirtti.

*

Filelefteros’tan bir haber:

Kıbrıs Cumhuriyeti, Ukraynalı mültecilere ülkeye girişlerine izin vermek için havalimanlarında PCR testi ödeterek insanlık dışı bir uygulama izledi.

Hatta bazı durumlarda parası olmayan yerinden edilenlerin PCR testlerinin parasını Kıbrıslı yolcular ödedi. Bütün bunlar Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Ukrayna için bir banka dayanışma hesabı açtığı ve Brüksel'den göçmen yükünün tüm üye ülkeler tarafından paylaşılmasını önerdiği bir ortamda oldu. Sonunda, bu uygulamasının sosyal medyaya yansıması ve "Filelefteros"un konuyu araştırma girişiminin ardından dün öğle saatlerinde PCR testi masraflarının devlet tarafından karşılanacağı duyuruldu.

Olayla ilgili bilgiler, geçen Pazar sabahı Varşova'dan Kıbrıs'a yapılan bir uçuşla ilgili olarak Filelefteros’a ulaştı. Bilgilere göre uçakta, erkekler askere alındığından, çoğunlukla küçük çocuklu annelerden oluşan Ukraynalı mülteciler vardı. İndiklerinde, PCR testi için kişi başı 15 €, -iki çocuğu olan bir anne için toplam 45 € eder- ödemeleri istendi.

Hava alanında bulunanlar Hükümetin bir yandan banka hesabı açarak yardım etme, diğer yandan da kendi topraklarına gelen mültecileri ezme şeklindeki tutumunu ikiyüzlü olarak nitelendirdi ve olay internete yansıdı.

Sonunda dün öğle saatlerinde Ulaştırma Bakanlığı, Ukraynalı mültecilerin Kıbrıs Cumhuriyeti'ne kabul politikasına ilişkin yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanının talimatlarıyla Ukrayna'dan gelen vatandaşların PCR testi masraflarının Kıbrıs Cumhuriyeti tarafından karşılanacağını bildirdi.

*

Alithia’dan da bir haber:

“Hava sahasının Rus uçaklarına kapatılmasından sonra Fransa, İskandinav ülkeleri ve Orta Doğu’ya yönelim”

Ulaştırma Bakanlığı Kıbrıs’a uçuşların artırılması amacıyla girişimler başlattı. Hedef hava sahasının Rus uçaklarına kapatılmasıyla ilgili siyasi karardan sonra ülkenin gelir kaybının mümkün ölçüde azaltılması. Hükümet ekonomiye büyük bir darbeyi önleme çabaları dâhilinde bu konunun aciliyeti önem kazandı.

Devlet tahminlerine göre 2022 yılında Rusya’dan Kıbrıs’a, Kıbrıs’tan Rusya’ya 1 milyon 300 bin kişinin seyahat etmesi bekleniyordu. Bu rakam Kıbrıs’a ve Kıbrıs’tan uçuşların yüzde 15’ini oluşturuyordu. Ukrayna’ya ilişkin yolcu sayısı ise hemen hemen 300 bin civarındaydı.

Hükümet oluşan yeni durumu dengelemek için hava şirketleriyle yeni işbirlikleri kurmayı ve mevcut işbirliklerinin genişletilmesini hedefliyor. Gözler Fransa, Belçika, İskandinav ülkeleri ve Ortadoğu ülkelerine yöneldi. Ayrıca ülkemize turist gönderen bir numaralı ülke olan Büyük Britanya’dan da turist akımının genişletilmesi hedefleniyor. Ulaştırma Bakanı Yannis Karusos istenenin hava yolu şirketleriyle temasların geliştirilmesi, yeni sözleşmelerin sağlanması ve bu çabaların politik düzeyde de desteklenmesi yoluyla elverişli ortamın yaratılması olduğunu açıkladı.