basın özetleri 08.02.22

Bugünkü Filelefteros gazetesi ana haberinde daha da artacak olan yakıt fiyatlarını konu alıyor.

“Yakıt fiyatları dört nala – Geçen yıldan bu yana benzinin litre fiyatına 30 cent zam geldi, değerlendirmelere göre önümüzdeki bir ay içinde on cent daha artacak” başlığı altındaki haberde şöyle yazıyor:

Bir yıldır gün be gün artan yakıt fiyatları rekor düzeye ulaştı. Son haftalardaki uluslararası alanda dizginlenemeyen yükseliş Kıbrıslı tüketicinin cebine de yansıdı. Son bir ay içinde altı cent yükselen 95 oktanlık kurşunsuz benzinin litre fiyatı dün 1,378 avroya ulaştı. Son bir yıl içinde kaydettiği artış 30 cent.

Dünya pazarında 92 dolar olan mazotun varil fiyatının 100 avroyu geçmesi beklenirken bu artışın kısa süre içinde Kıbrıs’taki benzin istasyonlarına da ulaşacağına kesin gözüyle bakılıyor. Tüketiciler Derneği bu artışın 10 centi bulacağından söz ediyor.

Mazot fiyatı da aynı yükseliş çizgisini izliyor. Araba mazotu litre fiyatı geçen yıl bu dönemde 1,100 avro iken şimdi 1,456 avroya ulaştı. Kalorifer mazotuna ise son bir yılda litre başına 32 centlik zam geldi. 66 centten 98 cente ulaştı.

Bu olgu sadece Kıbrıs’a özgü olmamakla birlikte adadaki özel araçla dolaşım bağımlılığı nedeniyle, elektrik ve yakıt fiyatlarının dur durak bilmeyen yükselişi halkta hoşnutsuzluk yarattı.

Endişelendirici bir başka unsur ise tahıl ürünlerinin zamlanmasıyla başlayan bir dizi temel ihtiyaç ürününe gelen zamların önümüzdeki aylarda da devam edecek olması. Un, tahıl ve taze sebze ürünleri fiyatları yüzde 10 oranında yükseldi.

*

Haravgi gazetesi ana haberini “Elektrik tüketicisine yeni ağır darbe geliyor – AKEL, Kıbrıs Enerji ve Ticaret Bakanlığı ve Kıbrıs Kamusal Doğal Gaz Şirketi DEFA ile doğal gaz getirilmesinde yaşanan gecikmeyi görüştü”

Gazete ön sayfasında şu noktaları öne çıkarıyor:

Rekabet piyasasının açılmasında ve doğal gazla ilgili alt yapı oluşturulmasında gecikmeler yaşanıyor.

Hükümet elektrik faturalarındaki Yenilenebilir Enerji Kaynakları ücretini kaldırsın.

Tüketiciler Derneği: Yakıt fiyatlarına litre başına 10 centin üzerinde yeni büyük zamlar bekleniyor.

İç sayfalardaki ilgili haberden birkaç alıntı yapalım:

AKEL Genel Sekreteri Stefanos Stefanu Enerji Bakanı Natasa Pilidu ve DEFA Başkanı Nikos Kastellanis ile AKEL’de yaptığı görüşmede elektrik üretimi amacıyla adaya doğal gaz getirilmesinde, rekabet piyasasının açılmasında ve ilgili alt yapının oluşturulmasında yaşanan gecikmeler nedeniyle tüketicinin ağır bedel ödediğini dile getirdi. Sadece Kıbrıs Elektrik Kurumu AİK’in sera gazı yayımı hakkı ücreti olarak ödediği paranın yılda 70 milyon avro olduğuna dikkat çeken Stefanu bu rakamın gelecek yıl ikiye katlanacağını vurguladı.

AKEL Genel Sekreteri Hükümetten yüksek elektrik maliyetine karşı tüketicinin rahatlatılmasını istedi ve AKEL’in “elektrik faturalarındaki yenilenebilir enerji kaynakları ücretinin kaldırılması” önerisini bir kez daha tekrarladı.

“Temel ürünlere yeni artış dalgası geliyor”

Marios Druşotis Nisan ve Mayıs aylarında temel ürünlerde yeni bir zam dalgasının beklendiği değerlendirmesi yaptı.

ASTRA'nın programında konuşan Tüketiciler Derneği Başkanı Marios Druşotis akaryakıt fiyatlarındaki artışların bu hızla devam etmesi halinde temel ihtiyaç fiyatlarının da etkileneceğine dikkat çekti. Şubat ayı boyunca akaryakıt fiyatlarında sürekli artışlar olacağını söyledi. Ortalama fiyatı 1,37 avro olmasına rağmen kurşunsuz 95 oktanlık benzinin litresini neredeyse 1,42 avroya satan, dizel litresi ise ortalama 1,45 avro olduğu halde 1,51 avroya satan benzin istasyonları olduğunu kaydetti.

Marios Druşotis, Tüketiciler Derneğinin, en azından geçen yıl gelen zamlara konan KDV artışının elektrik sübvansiyonu biçiminde tüketicilere iade edilmesini istediğini söyledi.

*

Alithia gazetesinin ana haberi:

“Milyonluk daireye %5 KDV, ortalama bir ailenin müstakil evine %19 KDV – Mecliste konut KDV’si konusunda savaş” başlıkları altında verilen haberde şöyle yazıyor:

En fazla 140 metre karelik alana sahip konutlara KDV’nin, başka kriterler göz önünde bulundurulmadan, yüzde 5’e indirilmesi, milyonerlere de orta gelirli yurttaşlara da aynı vergi kriterlerinin uygulanmasını getireceğinden, eşit olmayan muamele gibi bir sonuç yaratacaktır. 200 metre karelik ve birkaç milyon avro fiyatında bir daire satın alan milyoner yurttaş ilk 140 metre karelik alan için yüzde beşlik KDV indiriminden yararlanarak yüz binlerce avroluk bir indirim kazanırken, büyük fedakârlıklarla 200 metre karelik bir müstakil ev edinmeye çalışan orta gelirli bir aile sadece birkaç bin avroluk bir indirimden yararlanabilecek.

Ekonomi Bakanlığının ilgili yasa değişikliği tasarısı dün yapılan Meclisin Ekonomi Komisyonu toplantısında milletvekillerinin tepkisine yol açtı. Komisyonun çok sayıda üyesi, yasa tasarısının hükümlerinin yeniden görüşülmesi ve geçiş hükümleri ile kapsam dışı diğer kriterlerin getirilmesini talep etti.

*

Politis gazetesinin ana haberi:

“İktidar değişikliğine yönelik AKEL – DİKO işbirliğine doğru – İki parti liderliği, Kıbrıs sorunu ve ekonomi meselelerinde uzlaşma niyetiyle istişareye hazır” başlıkları altındaki haberde şöyle yazıyor:

DİKO’nun kongre kararlarından sonra AKEL ile DİKO artık 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde birlikte hareket etmeye hazır görünüyor. Muhalefet, Kıbrıs sorunu dâhil, toplumu meşgul eden konularda, partiler arasındaki görüş farklılıklarından dolayı mevcut olan zorlukları aşıyor gibi görünüyor.

DİKO’nun kongresinde alınan siyasi kararlar AKEL tarafından olumlu olarak değerlendirildi. Parti yetkilileri iktidar değişikliğine yönelik olarak muhalefetin işbirliği yolunun açık olduğu değerlendirmesi yaptı.

Stefanos Stefanu, Nikolas Papadopulos'un isminin aday olarak DİKO ile istişare sürecinde AKEL tarafından tercih edilmemesine rağmen, DİKO’nun bir dayatması olarak değerlendirilmediğini ve bu süreci yönetecek kişiyle ilgili tüm olasılıkları açık bıraktığını söyledi.

*

Kıbrıs Rum gazetelerinin diğer haberlerinden bazıları:

Haravgi gazetesinden iki haber:

K/T Hellim üreticisinden ilk başvuru – Nava “İki devlet çözümü AB tarafından kabul edilemezdir” dedi

AB Yapısal Reformlara Destek Genel Müdürlüğü Genel Müdürü Mario Nava Yeni Düzen’e verdiği demecinde "İki devletli çözüm, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin kararları, bu kararlar temelinde varılan anlaşmalar ve on yılların çabalarıyla uyumlu olmadığı için AB tarafından kabul edilemezdir" dedi.

Pazar günü yayınlanan röportajda Nava, eşitlik konusuna atıfta bulunarak, BM endekslerine göre Kıbrıs'taki iki toplumun eşit olduğunu ve öngörülere göre Kıbrıs'ta iki bölgeli iki toplumlu federasyon çözümü siyasi eşitlik ilkesine dayanmaktadır, dedi.

Hellim meselesine atıfta bulunan Nava, geçen Çarşamba 2 Şubat günü, ilk Kıbrıslı Türk üretici başvurusunun, Hellim üretiminin kayıt altına alınması için denetimlerin yapılmasından ve uygunluğunun onaylanmasından sorumlu kurum olan Veritaş aracılığıyla yapıldığını açıkladı. “Bu adım çok önemli" dedi.

Kıbrıslı Türk üreticilerin, hijyen ve kontrol gerekliliklerini yerine getirmeleri ve Avrupa standartlarına cevap vermeleri koşuluyla, Yeşil Hat aracılığıyla ürünlerini Avrupa pazarında pazarlayabileceklerini söyledi.

*

“PASİNO ve PASİDİ dinamik önlemler konusunda uyardı”

PASİNO ve PASİDİ’nin Hemşirelik Kolu yaptıkları bir duyuru ile Lefkoşa Genel Hastanesi 2. Yoğun Bakım Ünitesi başta olmak üzere personel açığının bir an önce giderilmesini istedi.

Lefkoşa Genel Hastanesi 2. Yoğun Bakım Ünitesi 'de çalışan hemşirelerin geçen Cuma günü 4 Şubat’ta sendikalarının onayıyla, kendiliğinden gelişen bir eylem düzenlediğini ve departmandaki aşırı hasta sayısı ve personel eksikliğini protesto ettiğini kaydetti.

İki sendikaya göre “Bu bölümdeki hemşireler her vardiyada gerekli güvenlik personeli ihtiyacının karşılanması için sürekli fazla mesai yapmak zorunda kalıyor ve çalışanlar aşırı yorgunluktan tükeniyor. Yapılan açıklamada "Hastane yönetiminin, iş koluna doğru hemşire / yatak oranını sağlayacağına dair defalarca güvence verdiği halde, bunun şimdiye kadar gerçekleşmediği" belirtildi. "OKİPİ ve Lefkoşa Genel Hastanesi Yönetimi, gerçek ihtiyaçları görmezden gelmeye ve küçümsemeye devam ederse, güvenli hemşire kadrosu ile doğru tedaviyi sağlamaya özen göstermezse ve sorunları çözmek için hiçbir çaba göstermezse, daha dinamik önlemler almaktan başka seçeneğimiz kalmayacak" dendi.

Devlet Sağlık Hizmetleri Kurumu OKYPY Sözcüsü Haralambos Harilaou, hemşirelerin şikâyetlerine yanıt vererek, KYPE'ye, Lefkoşa Genel Hastanesi 2. Yoğun Bakım Ünitesinde personel açığı olmadığını bu durumun sadece COVID-19 nedeniyle işe devamsızlıktan kaynaklandığını söyledi.

*

Alithia gazetesinden bir haber:

“Timbu’dan elde edilecek yarar, ödenecek bedelin çok üzerinde - Kıbrıs Dışişleri Bakanlığı ABD’nin Güven Artırıcı Önlemler insiyatifine pozitif baktığını vurguladı”

Dışişleri Bakanı İoannis Kasulidis dün KRYK’na yaptığı açıklamada son dört yılda gelişmeye başlayan ABD – Kıbrıs ilişkilerinde büyük ilerleme kaydedildiğine vurgu yaptı.

Kıbrıs sorununda yaşanan durgunluğun sorumlusunun Türkiye olduğunu söyleyen Kasulidis, Washington’daki yetkililer ve meslektaşı Antony Blinken’le yaptığı görüşmelerde ABD Hükümetinin Cumhurbaşkanı Aanastasiadis’in güven artırıcı önlemler insiyatifine pozitif baktığı sonucuna vardığını söyledi.

Kasulidis, Hükümetin, Türk tarafının reddetmesine rağmen, kapalı Maraş kentinin iadesi karşılığında Timbu havaalanının ve Mağusa limanının açılması ile ilgili önerisinde ısrar edeceğini ifade etti ve söz konusu önerinin öteki tarafın izolasyon argümanını ortadan kaldıracağını ekledi.

Dışişleri Bakanı Kıbrıs Rum tarafının müzakerelerin yeniden başlaması için elinden geleni yapacağını ancak hiçbir şekilde Türk tarafının iki devlet ve egemenlik hakkı talebini kabul etmeyeceğini vurguladı.

*

Filelefteros’tan kısa kısa:

“Genel Sağlık Sistemi YESİ’den büyük ücretler 67 uzman doktora gitti – Sağlık Sigortası Kurumu ve Hastalar Örgütü ne diyor”

Sağlık Sigortası Kurumu Müdürü “YESİ’nin 1.514 uzman doktor arasından 67’sine, yani oran olarak toplamın yüzde 4,4’üne büyük ücretler ödediğini” açıkladı. İlgili Sayıştay Raporunu değerlendiren Hastalar Örgütü “Sağlık Sisteminin elbette ki sorunları vardı ama bir tek ağaç için ormanı yakacak değiliz” dedi.

*

“Öğretmenler bağırıyor: Test to Stay okulları kapatacak”

Orta Öğretim Öğretmenler Sendikası OELMEK Test to Stay önlemi ve okullarda ortaya çıkan çok sayıda bulaş zinciri hakkında yaptığı değerlendirmede, söz konusu önlemin okulların işleyişi için tehlike olarak gördüğünü belirtti. Öğrenci Velileri Derneği temsilcileri ise “İlk Öğretim Öğretmenleri Sendikası POED’in iş durdurma eyleminin velileri sıkıntıya soktuğunu ve bu girişimin ne ölçüde sonuç getirebileceği konusunda kuşku taşıdıklarını” açıkladı.

*

“Arabalar Makarios Caddesinde Ağustos’a kadar kalacak”

Makarios Caddesi özel araçlar tarafından Ağustos hatta belki de Eylül ayına kadar kullanılabilecek. İlk planlamaya göre Makarios Caddesi sadece otobüslerin dolaşımına açık olacaktı. Şimdi ise son gelişmeler, özel araçların Makarios’a girmesine 15 Şubat gününe kadar geçici olarak izin vermiş olan Polis Başkanının, geçicilik süresini Ağustos’a kadar uzatacağını gösteriyor. Bu durumda 15 Ocak’tan sonra Makarios caddesinin sadece kent merkezine doğru tek yönlü trafiğe açık olmasının çeşitli trafik sorunlarına yol açacağına dair korkular ifade edildi.