basın özetleri 20.09.21

Alithia gazetesi ana haberini “Anastasiadis Guteres’e Kıbrıs sorunu hakkında neler söyleyecek – Desantralize federasyon, 60 Anayasası, Parlamenter Cumhuriyet, Güven Oluşturma Önlemleri – Türk uzlaşmazlığının kırılması ve Kıbrıs sorununda diyaloğun yeniden başlaması amacıyla BM GS’ne öneriler” başlıklarıyla veriyor. Gazetenin ön sayfasında şöyle yazıyor:

Nikos Anastasiadis Kıbrıs sorununun son yıllarda içinde bulunduğu riskli çıkmazı önerileriyle kırmaya çalışacak. Görüşmelerin yeniden başlamasına yönelik çabalarını yoğunlaştıran Cumhurbaşkanı Anastasiadis müzakereye yardımcı olması olası bir dizi öneri sunacak. Desantralize federasyon, 60 Anayasasından bazı unsurlar, Mağusa’nın BM yönetimi altına verilmesi gibi önemli güven oluşturma önlemleri… Söz konusu öneriler Kıbrıs sorununun çözümü müzakerelerinin izlediği tarihsel süreç içinde yer almış olmakla birlikte yenilikçi özelliklere sahip. Tarafımızın önerileri Cumhurbaşkanının BM GS Antonio Guteres ile yapacağı görüşmede, Türk uzlaşmazlığının kırılması ve Kıbrıs sorununa çözüm diyaloğunun yeniden başlaması hedefiyle yeniden tartışılacak.

Haravgi gazetesi “Bundan sonraki adımları belirlemek için üçlü görüşmede nabız yoklayacaklar” manşetiyle veriyor. Alt başlıklar “Nikos Anastasiadis New York’ta müzakerelere dönüş hedefiyle temaslara başladı – Cumhurbaşkanı 60 Anayasasına dönüş önerisini anlatmaya hazır – Ersin Tatar iki devlet çözümü politikasını sürdürmeye devam edeceğini bir kez daha yineledi – Atina Kiriakos Mitsotakis – Recep Tayyip Erdoğan arasında programlanmış görüşme olduğu bilgisini teyit etmedi” şeklinde.

Haberde şöyle yazıyor:

Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis BM Genel Kurul çalışmalarına hitap edeceği, BMGS’yle baş başa bir görüşme yapacağı ve Antonio Guteres ve Kıbrıs Türk Lideri Ersin Tatar’la bir çalışma yemeğine katılacağı New York’ta bulunuyor.

İçişleri Bakanı Nikos Nuris Cumhurbaşkanını şu anda ilgilendiren ilk şeyin BMGK’nin ilgili kararlarına uygun bir biçimde iki bölgeli, iki toplumlu bir federasyon zemininde Kıbrıs’ın yeniden birleşmesi amacıyla müzakerelere dönmeye olanak sağlayacak koşulların yaratılması olduğunu söyledi.

Nuris Cumhurbaşkanının Türk uzlaşmazlığının ve işgalciyle adadaki temsilcilerinin tahrikkar tavırlarının neden olduğu günümüz çıkmazlarını aşabilecek özlü ve yapıcı bir diyaloğun yeniden başlamasına kolaylık sağlayacak bir dizi inisiyatif üstlendiğini açıkladı.

Bununla birlikte K/Türk tarafının tutumunun aynen devam etmesi nedeniyle bunun zor bir iş olduğu görünüyor. Ersin Tatar “Bir yıldır Türkiye tarafından da resmi olarak desteklenen iki devlet politikasını Kıbrıs sorununa çözüm olarak desteklemeye devam edeceğini açıkladı.

Öte yandan Nikos Anastasiadis’in ALFA televizyonuna yaptığı açıklamada üçlü görüşmede Kıbrıslı Türklerin, güya K/Rumların idareyi paylaşmak istemediklerine dair iddialarını çürütmek maksadıyla, Antonio Guteres ile Ersin Tatar’a, 60 Anayasasına dönüş fikrini açacağı konusunda ısrarlı olduğu görüldü.

Filelefteros gazetesinin “Bavulda 60 Anayasasıyla – Cumhurbaşkanı Anastasiadis üçlü görüşmede önerisini resmi olarak sunacak – Alçak beklentiler çıtası” başlıklarıyla verdiği ilgili ana haberinden bazı alıntılar yapalım.

Türk tarafının sürecin yeniden başlaması için eşit egemenlik talebi ve iki devlet çözümündeki ısrarı iyimserliğe pek yer bırakmasa da, Lefkoşa’daki diplomatik kaynaklara göre, Cumhurbaşkanı Anastasiadis BM GS’ne, çıkmazın derhal aşılması konusunda hazır olduğunu iletecek. Bu çerçevede Kıbrıs Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunun “Kıbrıs pasaportlarının geri alınması” kararına yönelik Ersin Tatar’ın tepkilerine Anastasiadis’in cevabı bütünsel bir öneriye dönüştürüldü ve New York’taki resmi olmayan üçlü görüşmede masaya konacak. Cumhurbaşkanı 60 Anayasasına dönüş önerisiyle Kıbrıs Türk tarafının endişelerine cevap verildiğini ve karar alma mekanizmalarında yer almalarının sağlandığını düşünüyor. Aynı zamanda öneri günümüz verileriyle de uyumlu. Bununla birlikte Kıbrıs Rum tarafı yeni veriler ışığında sistemin işlevsel olması için bir diyaloğa ihtiyaç olduğu kanaatinde.

Cumhurbaşkanı aynı zamanda Kıbrıs sorununda özel temsilci atanması önerisini de kabul ettiğini yineleyecek.

Politis gazetesi iç sayfalarında verdiği ilgili haberinde ise şu başlıkları kullanıyor:

New York’ta beklentisiz resmi olmayan üçlü görüşme… İki liderin ilk açıklamaları Guteres’le yapılacak görüşmenin çıkmazla sonuçlanacağını gösteriyor.

*

Politis gazetesi ana haberini EDEK’teki iç çekişmelere ayırmış.

Manşet: “İkiye bölünmüş bir parti… Parçalanmanın eşiğinde”

Alt başlıksa “Dünkü Baf seçim toplantısında gerginlik ve dayak - İki taraftan karşılıklı yeni suçlamalar” şeklinde.

Gazete ön sayfasında şöyle yazıyor:

3 Ekim’de yapılacak seçim kongresinden iki hafta önce EDEK ikiye bölünmüş durumda. Marinos Sizopulos ve Yorgos Varnavas kopan yangınları söndürmeye çalışacaklarına, birbirlerine karşı sert yeni suçlamalarda bulunarak ateşe körükle gidiyorlar.

Parti ilçe örgütü seçim toplantısı Larnaka’da olduğu gibi Baf’ta da olaylı geçti. Sizopulos’un koruma ekibinin adamları 607 imzalı açıklamayı imzaladığı gerekçesiyle bir parti üyesini dövmekle suçlandı.

Parti yetkililerinden Sofoklis Sofokleus Politis’e verdiği röportajda seçim kongresinin tarihinin ertelenmesi, ortak kabul gören bir komite tarafından üyeliği şüpheli üyelerin arşiv kayıtlarının güncelleştirilmesi ve partiden atılan üyelere af verilmesi önerisi yaptı.

*

Bugünkü, Haravgi gazetesinde Neofitos Neofitu imzalı Kıbrıs sorunuyla ilgili gelişmeleri ele alan bir yazı yer alıyor. Bu yazıyı size aktararak basın özetlerimize son verelim:

Başlık: Peş peşe geçen üç verimsiz yıl bizi taksime daha da yaklaştırdı
Tamı tamına üç yıldır ne özlü bir görüşme ne çözüm sürecinin yeniden başlamasına dair bir perspektif var. Peş peşe üç verimsiz yıl yaşadık. Oldubittiler kalıcılaşıyor, ülkemizin kalıcı bölünmesine gitgide daha çok yaklaşıyoruz. Şimdi New York’ta yapılacak üçlü görüşme bir hareketlilik olması için bir fırsat olabilirdi. Ama öyle görünüyor ki bu momentumun değerlendirilmesi içinde pek bir niyet yok gibi. Dolayısıyla büyük bir ihtimalle nezaket icabı, özü olmayan ve sonuç getirmeyecek bir resmi görüşme yapılacak.

Cumhurbaşkanı Anastasiadis Kıbrıs Türk tarafını müzakere masasına geri getirmeyi ya da Türk tarafı bu tutumuna devam ettiği takdirde sorumluluğun mutlak olarak ona ait olmasını hedefleyen hiçbir inisiyatif üstlenmedi.

Kıbrıs Türk lideri Ersin Tatar, Mehmet Ali Talat ve Mustafa Akıncı’nın aksine, bir Kıbrıslı lider olarak davranacak siyasi cesarete de güce de sahip değil.

New York’taki üçlü görüşmede, beklenen şey, BM GS Antonio Guteres’in arzu edilen iki bölgeli iki toplumlu çözüm zeminine dönmeleri için tüm tarafları teşvik etmesidir. Aksi takdirde, Ersin Tatar iki devlet çözümünde ısrar ederken, Anastasiadis de 1960 Anayasasına dönüş, gevşek ve desantralize bir federasyon isterken Guteres’in yeni bir inisiyatif üstlenmesi söz konusu olamaz.

İki taraf arasında derin bir görüş farkı var. İşin kötüsü şu ki; her iki taraf da BM parametrelerinin, üzerinde anlaşma sağlanan noktaların ve Guteres çerçevesi dâhil Kran Montana’da elde edilen kazanımların dışında hareket ediyor.

Cumhurbaşkanı Anastasiadis, son anda bile olsa, dönüş yapması gerektiğini; BM GS’nin karşısına ülke liderine yakışır, sorumlu ve ciddi çıkması gerektiğini anlamalıdır. Anastasiadis çıkmazın aşılması için ya Türkiye’yi iki bölgeli iki toplumlu federasyonu tartışmak üzere masaya geri getirecek ya da BM GS ve uluslararası topluluğa karşı suçlu konuma düşeceği realist bir inisiyatif üstlenmesi gerektiğini anlamadığı takdirde Türkiye hiç sıkıntı çekmeden ve suçlarından arınmış olarak, bizi nihai bölünmeye sürükleyecek yeni oldu bittiler yaratmaya devam edecektir.