basın özetleri 30.08.21

Filelefteros gazetesi ana haberinin manşetinde Ağustos ayı içinde koronavirüsün 75 can aldığını bildiriyor, Alithia’da “Tatar geçmişte takıldı kaldı” şeklinde bir manşet yer alıyor, Politis gazetesinin manşetinde “İleri teknoloji şirketlerinin cezbedilmesine yönelik motivasyonlar konusu ele alınıyor, Haravgi gazetesi ise Avrupa İstatistik Dairesinin sağlıkla sosyal korumaya ayrılan devlet bütçeleriyle ilgili bir raporunu gündeme taşımış.

*

Filelefteros gazetesi:

*

Gazete ana haberini “Ölüm listesi uzuyor” manşeti ve “1 ile 28 Ağustos tarihleri arasında 37 ve üstü yaş gruplarına ait 75 insan öldü – İki ayın kayıp toplamı 118 kişi – Yaşlıların ezici çoğunluğu evlerinde enfekte oldu” alt başlıklarıyla veriyor.

Koronavirüsten ölenlerin listesi uzuyor. Ağustos ayı 2021’in Ocak ayından sonra yaşanan ölümler bakımından en kötü aydı.

1 Temmuz ile 25 Ağustos arasında 106 insan öldü. Bunlardan 96’sı 60 yaşın üstündeydi. Bu verilerden çifte bir sonuç ortaya çıkıyor. Bir yandan tam doz aşılı yaşlı kişilerin aşılandıktan sonra edindikleri bağışıklığı yitirdikleri görülürken öte yandan enfekte olup yoğun bakım birimlerine alınan 60 yaş altı aşısız kişilerin sayısında aşamalı ama istikrarlı bir biçimde artış olduğu tespit edildi.

Koronavirüs koğuşlarındaki yaşlı hastaların sayısının yeniden artması devlet makamlarında yeniden alarm çaldırdı. Yaşlıların Sosyal Refahı Müsteşarı Anastasia Anthusi enfekte olup hastaneye yatırılan yaşlı kişilerin sayısının arttığını ve bu kişilerin virüsü aile bireylerinden kaptığını söyledi ve evlerde şahsi korunma önlemlerine harfiyen uyulması gerektiğine vurgu yaptı. Anthusi “beş ölümden biri 80-84 yaş arası kişileri kapsıyor. Öyle görünüyor ki, yurttaşlar Korona virüsten yoruldu. Önlemlerin uygulanması konusunda bir gevşeme meydana geldi. Bilim insanları üçüncü yaş kuşağına ait kişilerin aşının sağladığı bağışıklığı yitirdiğini tespit etti. Bu durum bizi yaşlılarımızı korumak için bazı müdahalelerde bulunmaya itti” dedi.

Bu arada Sağlık Bakanlığı ve bilim insanları da tetikte. Bu hafta içinde nüfusun belli kesimlerine yönelik üçüncü doz aşıya ilişkin kararların alınması gerekiyor. Yarın Sağlık Bakanı bilim kurulu üyeleri ve Sağlık Bakanlığı görevlileriyle bir toplantı yapacak. Sağlık Bakanlığı dün Covid-19’dan iki kişinin öldüğünü ve toplam ölüm sayısının 499’a yükseldiğini açıkladı. Dün yapılan 30.027 test sonucunda 208 yeni vaka saptandı.

*

Alithia gazetesinin ana haberi:

Alitiha gazetesinin ana haberinde “Gemişte takıldı kaldı!” manşetini görüyoruz. Üst ve alt başlıklarda “Ersin Tatar – Kıbrıs Türk lideri taksimci politikasını haklı göstermek için neler neler hatırladı – Tatar Anastasiadis’in bütün eski konuşmalarını didik didik ettikten sonra, dün yaptığı açıklamalarda da Glafkos Kliridis’in Kıbrıslı Türklerin aleyhine yaptığı açıklamaları öne çıkardı. Eskilere dönüş 1571 yılına kadar gitti” diye yazıyor.

Haberin içeriğine bir göz atalım:

Ersin Tatar iki devlet propagandasını haklı göstermek için çok çok eskilere uzandı. Geçen Çarşamba günü Ersin Tatar kendi deyimiyle Kıbrıslı Türklere yönelik ırkçı söylemlerini bulmak amacıyla, Anastasiadis’in tüm eski konuşmalarını didik didik etmişti. Tatar ilgili açıklamalarında Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının 2001’de, 2005’te ve 1995’teki konuşmalarına atıfta bulundu. Nikos Anastasiadis 1995’te Ksilotimbu’da yaptığı bir konuşmada “Kıbrıs Helen’dir ve Helen kalacaktır” demişti dedi. Tatar’ın dünkü açıklamaları da aynı minval üzerindeydi. Bu kez Glafkos Kliridis’in açıklamalarını hatırladı. Kliridis’in 1963’te Kıbrıslı Türklerin itirazlarının olduğu Ulusal Muhafız Gücü ve Belediyelerle ilgili konularda yaptığı açıklamalarına atıfta bulundu. Hatta Tatar daha da eskilere gitti. Türk ordusunun Helen ordusu karşısındaki 30 Ağustos 1922’deki zaferini Kıbrıs’ın Türklere kapılarının açılmasını sağlayan 1571 zaferiyle ilişkilendirdi.

*

Haravgi gazetesi (ana haber):

Haravgi gazetesi “Sağlık ve sosyal refah konularında son sıradayız” manşetini ve “Bütçe harcamalarının dağılımı konusundaki veriler - Devletin Sağlık giderleri Gayrı Safi Milli Hasılanın yüzde 4’ünde kaldı. AB ortalaması yüzde 7 – Kıbrıs’ta sosyal refah harcamaları gayrı safi milli hasılanın yüzde 12, 4’ünü oluşturuyor. AB ortalaması yüzde 19,3. Çevrenin korunması ve kültür alanlarına ayrılan paralar da çok düşük” alt başlıklarını kullanıyor ana haberinde.

Haberde şöyle yazıyor:

AB üye ülkelerinin bütçe harcamalarının nerelere gittiği konusunu kıyaslamalı olarak ortaya koyan AB İstatistik Dairesi raporuna göre Kıbrıs sağlık ve sosyal refah harcamalarında son sırada yer alıyor.

Rapora göre Kıbrıs bütçesinin sağlığa ayrılan harcamaları sadece 880,6 milyon olup gayrı safi milli hasılanın yüzde dördünü oluşturuyor. En yüksek sağlık harcamaları listesinde ilk sıralarda yüzde 8,3 ile Avusturya ve yüzde 8,2’yle Danimarka bulunuyor.

Rapor YESİ’nin bu bağlamda olumlu katkı yaptığı zira 2018’de Kıbrıs’ın sağlıkla ilgili harcamalarının yüzde 2,7 oranında olduğu tespiti yapıyor. Buna rağmen Sağlık Sistemi yaşama geçtikten sonra dahi ülke en alt sırada bulunmaya devam ediyor.

Sağlıkla birlikte sosyal refah konusunda da Kıbrıs 2,7 milyon avroluk harcamayla yani yüzde 12,4’le yine listenin en alt sıralarında. AB’nde bu oran ortalama olarak yüzde 19,3’lerde seyrediyor. En yüksek sosyal refah harcamaları yapan ülkeler listesinde yüzde 24 ile Finlandiya ve yüzde 23,9 ile Fransa ilk sıralarda yer alıyor. Kıbrıs’ı en düşük harcamalarla Malta (yüzde 10) ve İrlanda (yüzde 8,9) izliyor.

Kıbrıs çevre korumasına ayrılan harcamalar konusunda da listenin en altlarında yer alıyor. Ülke çevrenin korunmasına 61,8 milyon avro yani gayrı safi milli hasılasının yüzde 0,3’ünü ayırıyor. AB ortalaması ise yüzde 0,8 oranında. Hatta Kıbrıs’ın bu konuda listede Finlandiya’dan hemen sonra yer aldığı belirtiliyor. Çevre harcamaları konusunda ilk sıralarda yüzde 1,4 ile Yunanistan, Malta ve Hollanda var.

Eğlence ve kültür alanlarına ayrılan harcamalar çevreye ayrılan harcamalardan da düşük. Kıbrıs’ta bu oran yüzde 0,9 iken AB ortalaması yüzde 1,2’ye ulaşıyor. Kıbrıs listede 22. sırada yer alıyor. En üst sıralarda ise yüzde 3’le Macaristan, yüzde 2’yle Estonya bulunuyor. En alt sıralarda yüzde 0,7’yle Bulgaristan ve yüzde 0,5’le İrlanda var.

Savunmaya ayrılan giderler konusunda ise Kıbrıs 393,3 milyon avroyla gayrı safi milli hasılanın yüzde 1,8’ine ulaşarak listenin dördüncü sırasında yer alıyor. İlk sıralarda yüzde 2,1’le Estonya, yüzde 2’yle Yunanistan ve yüzde 1,9’la Letonya bulunuyor.

*

Son ana haberimiz Politis gazetesinden.

“Yüksek teknoloji şirketlerine yönelik çekim planı” manşeti ve “Hedef Kıbrıs’ın yüksek teknoloji şirketleri merkezine dönüşmesi” alt başlığıyla veriliyor.

Gazete ön sayfasında neler yazıyor bir göz atalım.

Ekonomi Bakanı Konstandinos Petridis Politis’e Hükümetin Ekim ayına kadar ileri teknoloji şirketlerine yönelik bir yatırım çekme planı hazırlayacağını açıkladı.

Plan çalışanlara ve ailelerine ülkeye yerleşmeleri konusunda kolaylıkların sağlanması, vergi motivasyonları ve izin süreçlerinin hızlandırılması konularını kapsayacak.

Ayrıca “dijital birimler” de plan kapsamında olup belli ön koşullar altında, şirketlere sunulan teşvikleri değerlendirebilecek.”

*

Alithia gazetesinde ana haberin hemen altında yer alan bir haber.

“Kıbrıs’ın değerli dostu kimdir? – Kıbrıs bugün Robert Menendez’i onurlandırıyor – Senatör Menendez ABD’nin Kıbrıs ve Türkiye politikasını tersine çevirdi ve Erdoğan tarafından “Türkiye düşmanı” olarak nitelendirildi.”

Haberde şöyle yazıyor:

Bugün Lefkoşa’da Cumhurbaşkanlığı Sarayında yapılacak olan bir törenle ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Robert Menendez, insan haklarının ileriye götürülmesi, hukuk devleti ve demokrasiye katkıları nedeniyle Kıbrıs Cumhuriyeti’nin en yüksek onur madalyası olan Makarios Büyük Haçıyla onurlandırılacak. Robert Menendez’in Kıbrıs ziyareti yükselen Türk tahrikkârlığıyla Kıbrıs sorununun çok kritik bir aşamada bulunduğu bir zamanda gerçekleşiyor. Senatör Menendez Kıbrıs’ın değerli bir dostu ve uluslararası hukuka ve demokrasiye olan bağlılığını defalarca kanıtlamış bir siyasetçi olarak tanınıyor. ABD’nin pek çok pozitif kararını ve Türkiye’ye yönelik politikasının değişmesini ona borçluyuz. Menendez aynı zamanda 1995 Ağustos’unda Kıbrıslı Rum göçmen dostu Tasos Zambas’a verdiği sözü tutarak onu işgal altındaki bölgedeki evine götüren insandır.

*

Haravgi gazetesinden bir haber.

“Dışişleri Bakanı: BMGS’nin her türlü görüşme çağrısı karşısında hazırız – Bakan BM’in Afganistan’a odaklanmış olması nedeniyle Ceyn Hol Lut’un adaya gelişi konusunda karamsar”

Dışişleri Bakanı Nikos Hristodulidis Kıbrıs Cumhuriyeti’nin BMGS’nin -ister iki toplumla arasında ister garantör güçlerin de katılacağı- Kıbrıs sorununun çözüm müzakerelerinin yeniden başlamasını sağlayacak her türlü görüşme çağrısı karşısında hazır olduğunu belirtti.

Dışişleri Bakanı Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bu arzusunu en yüksek BM merciine yani Genel Sekreterin kendisine ilettiğini söyledi. Bununla birlikte Hristodulidis’in, BMGS’nin Kıbrıs özel danışmanı Ceyn Hol Lut’un yakında adaya gelmesi olasılığı karşısında karamsar olduğu görüldü. Hristodulidis “Uluslararası ilginin ve özellikle de BM’in bu dönemde Afganistan’a odaklanmış olduğunu” dile getirdi.

Bununla birlikte Dışişleri Bakanı “İşgal altındaki Aheritu’yu anma günü” etkinliğinden sonra yaptığı açıklamada Türkiye’ye yönelik mesajlar vermeye çalıştı. Somut olarak Türkiye’nin PESCO’ya katılımı ve vizenin serbest bırakılması ile AB’nde ileri götürmek istediği pozitif ajanda konularıyla ilgili taleplerine değinen Hristodulidis “Bütün bu konularda ilerleme sağlanıp sağlanmayacağı tamamıyla Türkiye’ye bağlıdır” dedi ve “bu konuların, Kıbrıs’ın pozitif oyu dâhil olmak üzere oy birliği gerektiren konular olduğunu” hatırlattı. “Türkiye eğer AB’yle ilişkilerinin ilerlemesini istiyorsa, Avrupa yükümlülükleri de teşkil eden Kıbrıs kaynaklı yükümlülüklerine cevap vermesi koşuluyla, Kıbrıs Cumhuriyeti bu olasılığı incelemeye hazırdır” dedi ve en önemli yükümlülüğün Kıbrıs sorununun çözümü olduğunu dile getirdi.