basın özetleri 04.05.21

Kıbrıs Rum gazetelerinden Haravgi, Alithia ve Filelefteros gazeteleri ana haber olarak Cenevre konferansından sonraki Kıbrıs sorunuyla ilgili gelişmeleri veriyor. Politis gazetesi ise altın pasaport skandalıyla ilgili gelişmeleri ele alıyor.

Filelefteros’tan başlayalım:

*

Ana haberini “AB ve GK’ne yönelik eylem planı – Lefkoşa gergin, Cenevre’de yaşananlar hakkında bilgilendirme kampanyası hazırlıyor” başlıkları altında veren Filelefteros şöyle yazıyor:

Lefkoşa iki yöne doğru bir eylem planı hazırlıyor. Bir yandan Cenevre’de olanlar hakkında bilgilendirme yapmayı planlarken öte yandan Türk tarafının iki devlet çözümüne yönelik çabasına karşı Avrupa ve uluslararası düzeyde oluşan tepkilerin korunmasını sağlamaya çalışacak.

Filelefteros’a ulaşan bilgilere göre Lefkoşa’nın planlaması şu adımları izleyecek.

• Önümüzdeki günlerde Cenevre değerlendirmesinin yapılması için Cumhurbaşkanlığı Sarayında geniş çaplı bir toplantı yapılacak.
• Bu hafta içinde gerek AB partnerlerini gerekse de Güvenlik Konseyinin daimi üyelerini bilgilendirmek amacıyla bir planın oluşturulmasına başlanacak. Cumhurbaşkanı Anastasiadis’in BMGS’ne mektubu da bu plan çerçevesinde yer alıyor.
• Hafta sonuna doğru Portekiz’de düzenlenecek olan resmi olmayan Avrupa Konseyi toplantısında Cumhurbaşkanı Anastasiadis Avrupalı partnerlerine Cenevre hakkında bir ilk bilgilendirme yapacak.
• Şu ana kadar Ceyn Hol Lut’un adaya ne zaman geleceği konusunda herhangi bir bilgi yok.
• Bir sonraki durak ise Haziran ayında yapılacak olan Avrupa Birliği-Türkiye ilişkilerinin de gündeminde yer alacağı ve katılanların konu hakkında görüş belirtecekleri Avrupa Konseyi toplantısı olacak.

Cumhurbaşkanı Anastasiadis Kıbrıs halkına yönelik Paskalya mesajında “önümüzdeki haftalarda Güvenlik Konseyi kararlarına ve GS’in referans şartlarına saygı gösterilmesi ve uyulması gerekliliğine vurgu yapan bir kampanya hazırlayacağız” dedi. Cumhurbaşkanı beşlide başarılan belirleyici müdahaleler “amaçlanan sapmayı ve konferansın başarısızlığını” önlediğini ifade etti.

Genel Sekreterin bundan sonra karar vereceği resmi olmayan beşli toplantının iki olası hedefi olacak. Tüm tarafların Cenevre’ye geri dönmesi veya New York’a gitmesi. Yeni çabanın gerçekleşme zamanı olasılıkla Eylül ayı olacak zira katılımcıların doğal varlığıyla gerçekleşecek bir Genel Toplantı olanaksız görülüyor.

Lefkoşa’da eskiden beri çok iyi tanınan bir sima olan ABD Dışişleri Bakanı Yardımcısı Viktoria Nuland da Kıbrıs sorunu sahnesine geri dönüyor. Viktoria Nuland Kıbrıs sorununu da içeren siyasi meselelerden yetkili Dışişleri Bakanı Yardımcılığını üstleniyor.

*

Sevgili dinleyenler Kıbrıs sorununu ana haberine taşıyan Haravgi gazetesiyle devam ediyoruz.

Gazetenin manşetinde “İki bölgeli iki toplumlu federasyon çözümü için AKEL ve Kıbrıs Türk partilerinden inisiyatif – AKEL Cenevre’den sonra oluşan veriler temelinde öneri hazırlıyor” diye yazıyor. Haberin içeriğine bir göz atalım:

AKEL bir yandan iki toplumlu iki bölgeli federasyon zemininde çözüm isteyen Kıbrıs Türk partileriyle ortak inisiyatif üstlenirken öte yandan Cenevre’den sonra oluşan yeni veriler temelinde Cumhurbaşkanı Anastasiadis’e sunmak üzere bir öneri hazırlığı içinde.

AKEL GS Andros Kiprianu Türk tarafının kabul edilemez iki devlet çözümünü resmi olarak masaya koymuş olması nedeniyle Cenevre görüşmelerinin sonuçlarının hayal kırıcı olduğunu vurguladı. GS ayrıca bunun bizi çözüm ve yeniden birleşmeden uzaklaştırdığının ve Türkiye’nin yeni tahrikkar davranışları ve oldubittileri olasılığını açık bıraktığının altını çizdi. Kiprianu durumun son derece zor ve tehlikeli olduğu ve “duygu ve sloganlarla değil mantık ve siyasi düşünce temelinde hareket edilmesi gerektiği” konusunda uyardı. AKEL’in bu doğrultuda katkı yapmaya ve sorumluluklarını üstlenmeye hazır olduğunu ifade eden Kiprianu Cumhurbaşkanı Anastasiadis ile diğer partilerin de kendi sorumluluklarını üstleneceği konusundaki umudunu dile getirdi.

Karakteristik olarak “yurdun kurtuluşu için harekete geçmeliyiz” diyen AKEL GS’i AKEL’in Cenevre’den sonra oluşan veriler temelinde yeni bir öneri hazırlayacağını ve Cumhurbaşkanı Anastasiadis’e sunacağını belirtti ve seçimlerin hemen ardından AKEL’in, üzerinde anlaşmaya varılan çözümü savunan Kıbrıs Türk partileriyle, ortak bir inisiyatif için görüşeceğini bildirdi.

BMGS’nin sözünü ettiği 3-4 aylık bir sürenin mevcut sorun ve zorlukların çözülmesi için yeterli olup olmayacağına ilişkin bir soruya yanıt veren Kiprianu “Bu durumda gerekli olan siyasi iradedir. Siyasi irade varsa eğer bir hafta dahi yeterli olur. Yok eğer siyasi irade yoksa yıllar da geçse üzerinde anlaşmaya varılmış zemin üzerinde anlaşmaya varılması mümkün olmaz” dedi.

Haravgi gazetesi ana haberinde ayrı bir çerçeve içinde ise Cenevre konferansı konusunda şöyle bir değerlendirmeye vurgu yapıyor:

Andros Kiprianu “Cenevre görüşmelerinden ortaya çıkan tek olumlu noktanın BMGS’nin uluslararası topluluğun iki devlet çözümünü kabul etmesinin imkânsız olduğunu net bir şekilde vurgulaması olduğunun altını çizdi. Kiprianu ayrıca veriler değişmediği yani Türkiye’nin kabul edilemez görüşlerini ve uzlaşmaz taleplerini terk etmediği takdirde Antonio Guteres’in yeni bir toplantı düzenlemesinin çok zor olduğunu vurguladı.

*

Kıbrıs sorunuyla ilgili gelişmeleri ana haber olarak veren son gazetemiz de Altihia sd.

Alithia’nın ana haber başlıkları şöyle:

Herkesi harekete geçireceğiz – Anastasiadis: Uluslararası alanda Kıbrıs sorunu konusunda kampanya başlatıyoruz – Ülkemizin içinden geçtiği bu zor anlarda, sürekli olarak istişare içinde olacağım tüm siyasi güçlerin ortak desteğine sahip olacağımdan eminim.

Haberde şöyle yazıyor:

Türkler diğer ülkeleri iki devlet çözümü konusunda ikna etmek üzere uluslararası kampanya başlattığını açıklamış olabilir. Ama biz de Türklerin uzlaşmazlığı konusunda uluslararası topluluğu bilgilendirmek üzere kampanya başlatıyoruz. Paskalya mesajında bu kararını açıklayan Cumhurbaşkanı Anastasiadis “Her Avrupa ve uluslararası kürsüyü değerlendirecek her dost ülkeyi harekete geçireceğiz. Cenevre’deyken yaptığımız tüm siyasi girişimlerin yanısıra önümüzdeki hafta sonu Portekiz’de yapılacak olan resmi olmayan Avrupa Konseyi toplantısında Avrupalı liderleri yeni Türk tahrikleri konusunda bilgilendirme fırsatını bulacağım. Önümüzdeki haftalarda ise Güvenlik Konseyi kararlarına ve GS’in referans şartlarına saygı gösterilmesi ve uyulması gerekliliğine vurgu yapan uluslararası bir kampanya hazırlayacağız” dedi.

*

Politis gazetesi ana haberinde altın pasaport skandalıyla ilgili gelişmeleri veriyor.

Gazetenin ön sayfasından alıntılarla haberi özetlemeye çalışalım:

“Onlar istediklerini bildiriyordu biz bilmiyormuşuz gibi yapıyorduk – Yalan ve yanıltıcı verilerle yatırımcılara pasaport verildi” haberin başlıkları.

Altında şöyle yazıyor:

Politis gazetesi Nikolatos Araştırma Komitesinin yalan veriler bildirilerek verildiği için vatandaşlığının geri alınmasını talep ettiği 14 kişiyi açıklıyor.

Bir yatırımcı Bakanlar Konseyinin vatandaşlık kararını imzalamak için Kıbrıs’a gelemeyecek durumda olduğunu söylerken nedeninin hapiste olması olduğunu belirtmemişti.

Araştırma Komitesi Wargaming şirketinin 18 yetkilisine verilen vatandaşlıkların geri alınması konusunun ele alınmasını istedi. Söz konusu yetkililer vatandaşlık alır almaz daimi konut alımı kontratlarını iptal etmişti.

*

Gazetelerin diğer haberlerinden bazıları:

Alithia gazetesinden pandemik durumla ilgili son verileri veren habere bir göz atalım önce.

“Dün 7 ölüyle kara rekor – Pozitiflik oranı ve hastanelerde tedavi gören korona hastalarının oranı yükseklerde – Olağan yaşama dönüş için elimizdeki son kâğıt aşı. Aşılanma hızlı ritimlerle sürüyor”

Dün pandeminin başlamasından bu yana bir gün içinde kaydedilen en yüksek ölüm sayısına ulaştık. Yedi ölüm. Sadece son hafta içinde 23 kurban verdik. Son günlerde uygulanan sıkı önlemlere rağmen henüz pozitiflik oranında ne yeni vakalarda ne de hastane içi tedavi gören hasta sayısında düşüş oldu. Lockdown’un başladığı 26 Nisan’dan bu yana pozitiflik oranı ortalaması %1,52’lerde seyrediyor. Yeni vaka sayısında hafif bir düşüş olmakla birlikte günlük ortalaması 450’nin üzerinde. Yoğun bakım birimlerinde yaşam mücadelesi veren günlük hasta sayısı ise 280-300 arasında gidip geliyor. Olağan yaşama geri dönüş için son şansımız aşı olmak. Aşılanma hızlı ritimlerle devam ediyor. Bugünden itibaren aşı sırası 30 yaştakilerde. Uzmanlar bu hafta içinde Sağlık Bakanlığına görüş bildirecek. Cuma gününe kadar lockdow’un ertesi gününden itibaren izlenecek yolun açıklanması gerekiyor. Bundan sonra alması gereken kararlar konusunda Hükümeti zora sokacak olan endeksler anahtar rol oynuyor.

Politis gazetesi ise aynı konu hakkında şöyle yazıyor:

“7 ölü ve 66 ağır vaka – Kısıtlayıcı tedbirler konusunda her şey açık”

Sağlık Bakanlığı dün korona virüs nedenli yedi yeni ölüm vakası kaydedildiğini açıkladı. Ölenlerden üç tanesi aşılanmış kişilerdi. Toplam ölüm sayısı 321’e çıktı. 10 Mayıs’tan sonra uygulanacak önlemlerin belirleyicisi aşılanma ve yoğun bakım birimlerinde tedavi gören hasta sayısı olacak.

*

Haravgi gazetesinden bir haber:

Pandemi her kazada konut alım piyasasını nasıl etkiledi:

Kıbrıs Merkez Bankasının müstakil ev ve daire satış fiyatları konusunda yaptığı bir araştırmanın sonuçları koronavirüs krizinin her kazada konut satış piyasasını farklı etkilediğini gösterdi.

Genelde fiyat artışı hız kesti. 2020 yılının son üç ayında bir önceki yıla kıyasla konut değerleri sadece %0,8 oranında artış gösterdi. Bununla birlikte konut tipleri arasında önemli fiyat farkları görüldü. Müstakil ev fiyatlarında %0,1’lik bir düşüş kaydedilirken daire fiyatlarında %2,7’lik yükseliş kaydedildi. Aynı zamanda kazalar arasında da önemli farklılıklar görülüyor. Larnaka’da inşaat alanı kalkınmasında önemli düzeyde yükseliş, Baf’ta ise düşüş görülürken diğer kazalarda durum stabildi.

Somut olarak;

Lefkoşa’da müstakil ev piyasasında %-0,3, daire piyasasında ise %+2,5’le toplamda %+0,6 oranında bir yükseliş tespit edildi.

Limasol’da yüzde 1’lik bir artış meydana geldi. Müstakil ev piyasasında stabil bir durum oluşurken daire fiyatlarında %3,5’lik bir yükseliş oldu.

Larnaka konut piyasası %+1,8’lik bir artış gösterdi.

Baf’ta %0,6’lık bir düşüş kaydedildi.

Mağusa kazasında ise toplamda %0,6’lık bir düşüş oldu.

Araştırmanın sonuçlarına göre Larnaka’daki daire fiyatlarında görülen artışın nedeni muhtemelen Kıbrıs’ta daimi oturma izni alma programı çerçevesindeki yatırımcı arama çabalarından kaynaklanıyor.

*

Yine konut piyasasında görülen değişimlere ilişkin bir haber. Yine Haravgi gazetesinden.

“Üç grup piyasayı daha küçük ve daha ucuz konutlara yönlendiriyor – Kimisi oturmak için konut alıyor, kimisi yatırım için kimileriyse kirada” başlıklarını taşıyor.

Büyük ve orta konut dönemi Kıbrıslıların çoğunluğu için geçmişte kaldı. Kıbrıs Merkez Bankasının ilgili bir araştırması Kıbrıslı yurttaşların son yıllarda daha küçük ve daha ucuz konutlara yöneldiğini gösterdi. Araştırmanın ortaya koyduğu en önemli veri ise nüfusun üç kesiminin konut piyasasını daha ucuz olan dairelere yönlendirmesi. İlk kesim bankaların düşük faiz vermesi nedeniyle daire alımına yatırım yapıp kiraya vererek kâr oranını yükseltenler. İkinci kesim, yüksek olmayan gelirleri nedeniyle daha küçük ve daha erişilebilir fiyatlı dairelere yönelen yeni evli çiftler. Üçüncü kesim ise düşük gelirleri ve özellikle altın pasaport alımı için inşa edilen süper lüks evler ve gökdelenlerden dolayı artan kira piyasasıyla başa çıkamayan ve daha küçük ve ucuz dairelere yönelen kiracılar.

Araştırmaya göre devletin konut kredilerine sübvansiyon sağlaması Kıbrıslı konut alıcısından gelen talebe olumlu katkı yaptı ve böylelikle pandemi nedeniyle yabancı yatırımcılardan gelen talebin düşmesini dengelemiş oldu.